Sekretarz, pielęgniarz, pan przedszkolanka – czyli mężczyźni w kobiecych zawodach

Kiedy na przełomie XIX i XX wieku Sufrażystki walczyły o swoje prawa, nie wiedziały, że 100 lat później, to właśnie mężczyźni zaczną piastować bardzo kobiece zawody. W dobie równouprawnienia również mężczyźni podejmują się wyzwań, który były dotychczas zarezerwowane wyłącznie dla kobiet.

Przełom drugiego milenium jest niewątpliwie okresem największych zmian obyczajowych, poziomu życia czy stylu życia. A jeszcze niedawno życie wyglądało zupełnie inaczej zarówno kobiet i mężczyzn. W kartach historii mężczyźni się zapisali jako wielcy generałowie, rewolucjoniści czy przywódcy. Wobec ogromnej ilości mężczyzn, kobiety w tych przypadkach stanowiły wyjątki. Wraz z rozwoje cywilizacji, również kobiety zaczęły walczyć o swoje prawa. W wielu krajach świata prawa kobiet do dziś są niekiedy inczej definiowane niż prawa mężczyzn. W Szwajcarii w jednym z kantonów dopiero w 1990 r. nadano czynne prawa wyborcze kobiet, podczas gdy w krajach arabskich jak Liban, Arabia Saudyjska czy Brunei prawa wyborcze kobiet są ograniczone.

W krajach, gdzie religia nie jest podstawą życia politycznego prawa kobiet są równe wobec praw mężczyzn. Niekiedy środowiska feministyczne udowadniają iż kobiety maja niższe zarobki, rzadziej awansują. W dobie wspomnianych zmian, także mężczyźni decydują się na podjęcie pracy na stanowisku, które były dotychczas zarezerwowane głównie dla kobiet. Firmy poszukujące pracowników coraz rzadziej określają płeć pracownika, z obawy przed posądzeniem o emancypację czy faworyzowanie konkretnej płci. Dzięki temu możemy dziś spotkać Pana Manicurzystę, Pana Przedszkolankę, Pana Sekretarkę tudzież sekretarza czy Pielęgniarza.

Obecnie kompetencje nie mają płci, mężczyźni w sfeminizowanych zawodach są niezwykle cenni i przede wszystkim równoważą branże, co bardzo często wpływa pozytywnie na relacje międzyludzkie, jak również relacje na linii usługodawca – klient, urzędnik – petent – wyjaśnia Barbara Pijanowska-Kuras, właściciel agencji iMedia PR. – Rynek marketingu czy Public Relations jest w dużej mierze zdominowany przez kobiety, przez co mężczyźni są często pracownikami na wagę złota, z uwagi na zrównoważoną relację – podkreśla Barbara Pijanowska-Kuras. Podobna sytuacja dzieję się również w przypadku kobiet, które od lat podejmują się męskich prac, niekiedy wymagającej nawet tężyzny fizycznej. Nie jest odosobnionym przypadkiem kobieta kierująca miejskim autobusem, kobieta motorniczy czy dyrektorka i prezeska dużej firmy. Kobiety, jakby się wydawało na męskich stanowiskach już odniosły sukces i udowodniły, że są równie cennymi pracownikami jak i mężczyźni. Teraz przyszła pora na mężczyzn, którzy muszą udowodnić o swojej wartości
w nieznanej im dotychczas profesji. Według danych GUS z 2009 r. najbardziej „męska” była branża budowlana , gdzie łącznie pracowało 66 tys kobiet, podczas gdy liczba mężczyzn była 19-krotnie wyższa. Załoga kobieca tej branży stanowiła zaledwie 4,9 proc ogółu zatrudnionych.

Według GUS drugim najbardziej zdominowanym przez mężczyzn sektorem był transport i gospodarka magazynowa, gdzie pracowało 187 tys kobiet stanowiąc 21,3 proc ogółu. Podczas gdy badania urzędu statystycznego pokazały, iż najbardziej kobiecą branżą jest Opieka zdrowotna i pomoc społeczna, gdzie personel męski stanowił jedynie niecałe 25 proc. ogółu zatrudnienia. Problem równouprawnienia kobiet zajęła się między innymi Komisja Europejska, która co roku szykuje raport „Równość kobiet i mężczyzn”. Rok rocznie z raportów wynika, iż zawodowe równouprawnienie przynosi pozytywny efekty, zarówno społeczne jak i biznesowe.

Najnowsze dane GUS na temat zatrudnienia mówią o rosnącej ilości kobiet zarówno w branży budowlanej co spedycyjnej, jak również o wzroście liczby mężczyzn w „kobiecych” zawodach. Również siły zbrojne stają się miejscem pracy coraz wiekszej ilości kobiet. Według danych statystycznych Wojska Polskiego obecnie w czynnej służbie wojskowej jest 1549 kobiet, z czego 782 w korpusach oficerskich, 612 podoficerskich i 155 szeregowych zawodowych. Kobiety w wojsku stanowią obecnie 1,99 proc wszystkich żołnierzy, podczas gdy jeszcze w 2005 r. kobiety stanowiły 0,2 proc. zawodowych żołnierzy.

Mężczyźni w sfeminizowanych zawodach często są postrzegani stereotypowo co wynika z przyzwyczajeń kultowych społeczeństwa. Według raportu „Mężczyźni w sfeminizowanych miejscach pracy” Kenna Warminga, mężczyźni w takich zawodach częściej odnoszą sukces, gdyż są unikalni wśród samych kobiet. Nawet kobiety w takich środowiskach chętniej widziałby awansującego mężczyznę, gdyż każda z nich ma głęboko zakorzeniony patriarchat nie tylko na tle zawodowym ale również życia prywatnego, w którym mężczyzna zapewnia bezpieczeństwo. – Obecnie zaciera się praktycznie granica zawodów podzielonych na płeć. Cenione są kompetencje i to one stanowią klucz do rozwoju a nie płeć. Ponadto zmianie ulega atmosfera w pracy, kiedy pojawia się druga płeć, a to przede wszystkich wpływa na efektywność zespołu – podkreśla Sylwia Bogucka, trener biznesu z Evolution. Są jednak zawody, w których mężczyźni nie dadzą sobie rady, ze względu na budowę anatomiczną czy uwarunkowania psychiczne. - W Mennicy Polskiej w wydziałach, w których monety
są ozdabiane np. kamieniami szlachetnymi albo drobnymi elementami ceramiki, pracują tylko kobiety. Powody takiej sytuacji są dwa. Po pierwsze kobiety mają małe drobne ręce, a praca wykończeniowa przy niektórych monetach to praca ręczna. Po drugie kobiety mają większą cierpliwość niż mężczyźni, przez co wszystkie monety z ozdabianej serii są podobne do siebie - kobiety przykładają po prostu więcej wagi do dokładnego zdobienia monet – wyjaśnia Mariusz Przybylski z Mennicy Polskiej.

Zarobki mężczyzn w sfeminizowanych zawodach są bardzo porównywalne wobec zarobków kobiet. Wszyscy niemal pracodawcy starają się równo wynagradzać, z uwagi na przepisy czy gro stowarzyszeń działających na rzecz pracowników. – Granice pomiędzy zawodami się zacierają. Coraz częściej prowadzimy rekrutację na przykład dla firm kosmetycznych, które do promocji potrzebują mężczyzn, a nie jak dotychczas głównie kobiet w charakterze hostess. O zacieraniu się granic mogą również świadczyć zmieniające się przepisy dotyczące życia rodzinnego i wprowadzeniu chociażby urlopu macierzyńskiego dla ojców. Te zmiany następują dość szybko w życiu zawodowym i prywatnym. Jeszcze niedawno wielkim zaskoczeniem był wizażysta w drogeriach, który dzisiaj jest normą – podkreśla Anna Stolarz, konsultant Manpower.

Stereotypy o podziale na zawody męskie i żeńskie również się zmieniają jak i zwyczaje. Rewolucje sufrażystek, zmiany społeczne doprowadziły do zatarcia tych granic. Pozostają jednak zawody, w których nie spotkamy kobiet, jak górnik czy przy robotach drogowych. W Polskim prawie są zawodowy, które zabraniają kobietom pracy poniżej poziomu gruntu, w hałasie i drganiach. Zakazy te nie wynikają jednak z niechęci kobiet przy pracach „brudnych” lecz z różnic w budowie ciała. A to jednak pozostaje niezmienne.