Zamachy, które zmieniły oblicze świata
05.11.2009 | aktual.: 27.12.2016 15:12
Przedstawiamy 10 zamachów na ludzi władzy, które wstrząsnęły posadami współczesnego im świata
Czy to wszystko jest potrzebne, czy stanowi tylko element mający dodawać splendoru władzy? Historia uczy jednak, że nie jest to czczy wymysł, a dobra ochrona to podstawowa metoda uniknięcia zamachu. Choć czasami zawodzi nawet ta najlepsza... Przedstawiamy 10 zamachów na ludzi władzy, które wstrząsnęły posadami współczesnego im świata.
1. Juliusz Cezar
Zamach na dyktatora wstrząsnął posadami antycznego świata i rzymskim ustrojem politycznym, przyczyniając się do wybuchu wojny domowej, której wynik zadecydował o narodzinach Rzymu jako cesarstwa. Zamach miał miejsce 15 marca (data wróżona cezarowi jako nieszczęśliwa) w budynku senatu.
Grupa senatorów (wśród nich znajdował się również adoptowany syn Cezara Brutus) zaatakowała "tyrana", zadając mu kilkadziesiąt ciosów sztyletami. Nie wskrzesiło to republiki, a wszystkich bez wyjątku sprawców czekała gwałtowna śmierć.
2. Aleksander II Romanow
Zamach na Aleksandra II Romanowa z 1881 r. to dowód na to, że pobłażliwość wobec terrorystów nie popłaca. Mimo że car był, jak na rosyjskie realia, dość liberalnym władcą i szansą na zmodernizowanie ustroju imperium, dążąca do całkowitego obalenia caratu organizacja "Narodnaja wola" powzięła decyzję o zamordowaniu go.
Zamachy przeprowadzano kilkakrotnie i - koniec końców - udało się. Po śmierci cara mieli szansę docenić jego liberalizm, bo następca - Aleksander III rządził żelazną ręką.
3. Arcyksiążę Ferdynand
Śmierć następcy tronu Austro-Węgier była iskrą na przysłowiowej beczce prochu i bezpośrednią przyczyną wybuchy I wojny światowej, która pochłonęła miliony ofiar.
Arcyksiążę został zastrzelony wraz ze swoją żoną w Sarajewie podczas jazdy odkrytym samochodem przez członka organizacji "Czarna Ręka" Gawriłę Principa.
Los wobec Ferdynanda był o tyle złośliwy, że książę nie ukrywał swojego pacyfistycznego podejścia.
4. Gabriel Narutowicz
Pierwszy prezydent Polski sprawował swój urząd niedługo - został zamordowany w gmachu galerii "Zachęta" 16 grudnia 1922 r. podczas wernisażu przez prawicowego radykała, malarza Eligiusza Niewiadomskiego, który oddał w kierunku prezydenta 3 strzały.
Co ciekawe, do galerii można było wejść tego dnia tylko za okazaniem specjalnej przepustki - najwyraźniej zamachowiec musiał ją mieć. Śmierć prezydenta pokazała jak na dłoni rozdźwięk między polskimi obozami politycznymi w kluczowych przecież latach po wojnie.
5. Siergiej Kirow
Rywal Stalina, ale też jego serdeczny przyjaciel z wczesnych lat 30-tych za swoją popularność zapłacił życiem - według najbardziej prawdopodobnej wersji zabójstwo zostało zaaranżowane na polecenie Stalina, który nie zapomniał mu, że na XVII Zjeździe Partii Kirow uzyskał więcej głosów od niego (gdyby nie sfałszowano wyników głosowania stałby się tym samym sekretarzem generalnym partii).
Zamach posłużył Stalinowi za pretekst do rozpętania terroru i eliminowania opozycji, którą oskarżano (a w sfingowanych procesach również udowodniono) o spisek, mający na celu zamordowanie całej sowieckiej wierchuszki. "Spiskowców" wkrótce liczono już w milionach.
6. Lew Trocki
Na śmiertelnego rywala Stalina w walce o najwyższy autorytet komunistycznego świata polowano ponad 10 lat, gdziekolwiek się nie znajdował: w Turcji, Norwegii, Francji i Meksyku, przy okazji wybijając jego najbliższą rodzinę.
Fatalna okazała się dla niego znajomość z Ramonem Mercaderem, agentem NKWD, który zdobył jego zaufanie, udając zagorzałego antystalinowca. Korzystając z chwili nieuwagi, Mercader uderzył Trockiego czekanem w głowę.
Uderzenie okazało się śmiertelne i Trocki zmarł kilkanaście godzin później. Odtąd na czerwonym niebie lśniła już tylko jedna gwiazda - Stalin.
7. Mahatma Gandhi
Bóg pacyfizmu i jeden z twórców niepodległych Indii zginął z ręki hinduskiego, prawicowego fundamentalisty w 1948 r.
Zamachowiec najpierw mu się ukłonił, a następnie wyciągnął broń i zastrzelił. Śmierć Gandiego wywołała wśród ludności falę prawdziwej rozpaczy oraz obawę o stabilność i pokój młodego państwa.
8. John Fitzgerald Kennedy
Tym razem zawiodła nawet świetnie zorganizowana ochrona amerykańskiego prezydenta - 3 wystrzelone przez zamachowca kule okazały się być śmiertelne.
Do dziś nie jest jasne, czy zamachowiec działał sam, bowiem niedługo po zatrzymaniu sam został zastrzelony przez fanatyka, który, jak twierdził, chciał ulżyć wdowie po Kennedym.
Zamach na Kennedy'ego doczekał się kilku teorii spiskowych - obwiniano m. in. CIA, a także Ku-klux-klan. Dodajmy, że JFK nie był pierwszym prezydentem USA, który zginął w wyniku zamachu - taki sam los spotkał Abrahama Lincolna.
9. Martin Luther King
Laureat pokojowej nagrody Nobla i przeciwnik dyskryminacji rasowej przypłacił swoje poglądy życiem 4 kwietnia 1968 r. w Memphis zastrzelony przez kryminalistę.
Tym samym ruch na rzecz równouprawnienia Afroamerykanów stracił swojego najbardziej charyzmatycznego i skutecznego przywódcę.
Mimo to śmierć Kinga utwierdziła jego zwolenników w słuszności poglądów i ułatwiła im drogę do poszerzania swobód obywatelskich czarnych.
10. Benazir Bhutto
Premier Pakistanu zginęła w zamachu w 2007 r. w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach - wiadomo, że oddano w jej kierunku 2 strzały, gdy wychyliła się przez okno samochodu, by pozdrowić wiwatujące tłumy, a następnie doszło do wybuchu bomby.
Strzelać mieli zamachowcy powiązani z Al-Kaidą, jednak strona rządowa zaprzecza, że Bhutto trafiła którakolwiek z kul, a za powód jej śmierci podaje obrażenia spowodowane wybuchem.