145 lat temu w Zułowie urodził się Józef Piłsudski

145 lat temu w Zułowie urodził się Józef Piłsudski
Źródło zdjęć: © PD

5 grudnia 1867 r. w Zułowie na Wileńszczyźnie urodził się Józef Piłsudski, jeden z najwybitniejszych Polaków, przywódca PPS, dowódca I Brygady Legionów, marszałek Polski, premier i minister spraw wojskowych.

Był synem Józefa Piłsudskiego i Marii Piłsudskiej z Billewiczów. Przyszedł na świat we wniesionym przez matkę w posagu majątku Zułów, znajdującym się około 60 km na północny wschód od Wilna.

Piłsudscy mieszkali w drewnianym jednopiętrowym, krytym gontem dworze do 1875 roku, kiedy to pożar strawił dwór i zabudowania gospodarcze. Piłsudscy zamieszkali najpierw w oficynie dworskiej, a potem przeprowadzili się do Wilna.

W 1934 roku Związek Rezerwistów kupił teren majątku i stworzył tam, według projektu Romualda Gutta i Aliny Scholtzówny, rezerwat historyczny, otwarty w 1937 roku. Zabezpieczono, utrwalając i uwydatniając granitem, fundamenty dworu, urządzono zieleń. W miejscu, gdzie stała kolebka Piłsudskiego, 10 października 1937 r. prezydent Ignacy Mościcki i wdowa po marszałku - Aleksandra Piłsudska, posadzili dąb, rosnący do dziś. Elementami rezerwatu były też zachowane do tamtej pory budynki majątku: oficyna oraz spichlerzyk.

Na początku okupacji sowieckiej (1939-1941) rezerwat został zniszczony. Po II wojnie światowej na terenie majątku w Zułowie powstał sowchoz, a na miejscu, gdzie stał dwór Piłsudskich, wzniesiono budynki gospodarcze.

Miejsce to jest dziś własnością Związku Polaków na Litwie, który w ramach akcji "Zułów - miejsce pamięci narodowej" zaczął porządkować teren, m.in. usuwając fundamenty budynków gospodarczych i porządkując zieleń. W 2005 odsłonięto przy dębie kamień pamiątkowy z napisem: "Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek" oraz z cytatem z Piłsudskiego: "Są ludzie i są prace ludzkie tak silne i tak potężne, że śmierć przezwyciężają, że żyją i obcują między nami."

W 2010 zostały posadzone dwa dęby upamiętniające ofiary Katynia oraz Lecha Kaczyńskiego i pozostałe ofiary katastrofy samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem. W ten sposób zapoczątkowano tworzenie Alei Pamięci Narodowej. Kolejne dęby upamiętniają: Jana Pawła II, gen. Aleksandra Krzyżanowskiego "Wilka" - dowódcę Wileńskiego Okręgu AK, prof. Andrzeja Stelmachowskiego - pierwszego prezesa Wspólnoty Polskiej, a także ofiary zbrodni w Ponarach, bohaterów wojny 1920 roku, walk o Monte Cassino, obrońców Westerplatte, zesłańców na Sybir, 100-lecie polskiego harcerstwa.

Koncepcja miejsca pamięci narodowej, nawiązująca w części do przedwojennego projektu, zakłada m.in. budowę pomników Józefa Piłsudskiego i jego brata Bronisława, wybitnego etnografa, także urodzonego w Zułowie; budowę pawilonu, w którym będzie mieściło się centrum informacyjne i ekspozycja muzealna oraz utworzenie parku. Stowarzyszenie Wspólnota Polska, współdziałając ze Związkiem Polaków na Litwie w akcji "Zułów - miejsce pamięci narodowej", rozpoczęło 2 maja 2012 r. zbiórkę pieniędzy na realizację tego przedsięwzięcia.

Źródło artykułu: WP Facet

Wybrane dla Ciebie

Funkcjonalne smartwatche do 500 zł. Zdziwisz się, co potrafią
Funkcjonalne smartwatche do 500 zł. Zdziwisz się, co potrafią
Jedyna rzecz, którą musi mieć w szafie każdy facet. Przyda się teraz i wiosną
Jedyna rzecz, którą musi mieć w szafie każdy facet. Przyda się teraz i wiosną
Najpopularniejsze słuchawki z redukcją szumów za mniej niż 300 zł
Najpopularniejsze słuchawki z redukcją szumów za mniej niż 300 zł
Jaka kurtka na stok? Kurzajewski nie mógł wybrać lepiej. Ten model jeszcze długo mu posłuży
Jaka kurtka na stok? Kurzajewski nie mógł wybrać lepiej. Ten model jeszcze długo mu posłuży
Najtańsze soundbary z subwooferem. Co kupisz za mniej niż 600 zł?
Najtańsze soundbary z subwooferem. Co kupisz za mniej niż 600 zł?
Jędrzejak zna skuteczny sposób na mrozy. Wydasz na niego zaskakująco mało
Jędrzejak zna skuteczny sposób na mrozy. Wydasz na niego zaskakująco mało
Popularne projektory laserowe do 5 tys. zł. Dlaczego warto je wybrać?
Popularne projektory laserowe do 5 tys. zł. Dlaczego warto je wybrać?
System multimedialny w starym samochodzie. Jak to zrobić?
System multimedialny w starym samochodzie. Jak to zrobić?
Wybieramy kapcie męskie: śmieszne, ciepłe, a może skórzane?
Wybieramy kapcie męskie: śmieszne, ciepłe, a może skórzane?
Ciepła i praktyczna kurtka narciarska męska. Jaką wybrać, aby posłużyła ci przez lata?
Ciepła i praktyczna kurtka narciarska męska. Jaką wybrać, aby posłużyła ci przez lata?
Kultowe trapery kupisz za grosze. Podobne nosi Maciej Musiał
Kultowe trapery kupisz za grosze. Podobne nosi Maciej Musiał
Swetry i bluzy męskie. Przegląd najmodniejszych modeli na zimę
Swetry i bluzy męskie. Przegląd najmodniejszych modeli na zimę