Archiwa ujawnią przechwycone meldunki Enigmy

Projekt obejmujący około miliona dokumentów, realizowany we współpracy z firmą komputerową Hewlett Packard i Zarządem Powierniczym Bletchley Park (Bletchley Park Trust), zajmie ok. 5 lat i będzie realizowany z pomocą wolontariuszy. Pierwsze dokumenty mają być dostępne po roku od rozpoczęcia prac. Dostęp do nich będzie częściowo płatny, a częściowo darmowy.

W oparciu o niemieckie meldunki odczytywane w supertajnym ośrodku Bletchley Park (niedaleko miejscowości Milton Keynes w hrabstwie Buckinghamshire) opracowywano wysokiej jakości raporty wywiadowcze, wspierając wysiłek wojenny aliantów. Dawało to aliantom wgląd w wojenne plany III Rzeszy i w ocenie historyków przyczyniło się do skrócenia II wojny światowej o 2-3 lata.

Obecnie archiwum Bletchley Park jest w całości papierowe i trudne do przeglądania, a dostęp do niego wymaga skomplikowanych starań i pozwoleń. Jak dotąd wgląd w nie miała niewielka liczba naukowców pod ścisłym nadzorem.

Oprócz niemieckich meldunków szyfrowanych z pomocą maszyn Enigma i Lorenz, archiwum Bletchley Park, znanego jako "Station X", zawierają fotografie, pisma okólne i analizy. Niektóre odnoszą się do najważniejszych wydarzeń II wojny światowej.

W szczytowym okresie działalności w "Station X" pracowało ok. 10 tys. osób różnych specjalności: lingwistów, matematyków i techników. Jednym z kryteriów przyjęcia do pracy była zdolność rozwiązania krzyżówki z "Daily Telegraph" w czasie krótszym niż 12 minut.

Zasady tajności były tak daleko posunięte, iż pracownicy różnych baraków mieli zakaz rozmawiania o swej pracy między sobą i związani byli obowiązkiem dochowania tajemnicy służbowej przez 30 lat. Samo istnienie ośrodka potwierdzono dopiero w połowie lat 70. Wiedza o jego rzeczywistym przeznaczeniu nigdy nie wyszła poza ścisły krąg wtajemniczonych.

W "Station X" nie pracowali Polacy, ponieważ zasady przyjęć wykluczały zatrudnianie osób, które przebywały na terenach okupowanych przez Niemców, choć korzystano z osiągnięć polskich matematyków z II Oddziału Sztabu Generalnego WP: Henryka Zygalskiego, Mariana Rejewskiego i Jerzego Różyckiego.

W lipcu 1939 r. brytyjski wywiad otrzymał od polskiego wywiadu polską rekonstrukcję Enigmy, urządzenie do odczytywania szyfrów zwane "bombą kryptologiczną" oraz inne pomoce, w oparciu o które Brytyjczycy mogli przystąpić do prac nad bardziej skomplikowanymi wersjami Enigmy, które wprowadzili Niemcy.

Złamanie kodów Enigmy przez ekipę matematyków z Alanem Turingiem pozwoliło zmniejszyć straty aliantów na Atlantyku, gdzie ich konwoje były atakowane przez niemieckie okręty podwodne. Enigma odegrała też ważną rolę w zwycięstwie gen. Montgomery'ego pod Alamein i desancie Normandii.

Bletchley Park znane jest jako miejsce, gdzie położono podwaliny pod późniejszy rozkwit informatyki, konstruując pierwsze komputery. Gospodarze ośrodka chcą, by mieściło się tam narodowe muzeum maszyn matematycznych, kryptografii i kryptoanalizy.

_ (PAP)_