Ćmy pamiętają swój pierwszy raz

Gąsienice Spodoptera littoralis mogą żerować na roślinach należących do 40 różnych rodzin. Dzięki temu zawsze mają co jeść, ale dokonywanie najlepszego wyboru to skomplikowana sprawa. Wygodnym i pewnym rozwiązaniem może być trzymanie się rośliny, której liśćmi ćma się wykarmiła i na której znalazła partnera. Magali Proffit i David Carrasco oraz ich koledzy ze Szwedzkiego Uniwersytetu Rolniczego w Alnarp wykazali, że doświadczenia związane z pierwszą kopulacją ćmy decydują, na jakiej roślinie złoży ona jaja.

Spodoptera littoralis z natury woli kopulować i składać jaja na krzewach bawełny niż na liściach kapusty. Kiedy jednak naukowcy skłonili owady, by po raz pierwszy kopulowały na kapuście, ćmy wybierały jej liście zarówno do późniejszych godów, jak i składania jaj. Dalsze eksperymenty potwierdziły, że ćmy nie wybierają po prostu znanych sobie roślin – nawet wówczas, gdy wyczuwają obecność feromonów. Ich wybór ma związek z pierwszą kopulacją. Najwyraźniej trzymają się dobrze wypróbowanych rozwiązań. Taka strategia wydaje się szczególnie pomocna w przypadku owada mogącego żywić się dużą liczbą gatunków roślin - jak Spodoptera littoralis.

Proffit i Carrasco nie badali pływu kolejnych kopulacji na wybór roślin przez ćmy. Wykazali natomiast, że rośliny, na których żerowały one jako gąsienice także miały wpływ na ten wybór. Możliwe, że powrót na te same rośliny w celu znalezienia partnera i złożenia jaj może z czasem doprowadzić do wyspecjalizowania się podgrup ciem wybierających poszczególne gatunki roślin, a z czasem – do powstania odrębnych gatunków owadów.