Co jeść, żeby uniknąć nowotworów prostaty i jąder?
Właściwie zbilansowana dieta i duża aktywność fizyczna mogą zahamować rozwój nowotworów, które coraz częściej dotykają mężczyzn. Według Światowej Organizacji Zdrowia, niewłaściwa dieta jest główną przyczyną nowotworów, zaraz po paleniu papierosów. Tylko 5-10% nowotworów jest dziedziczonych bezpośrednio - poprzez dietę można uniknąć tych śmiertelnych chorób!
Rak prostaty jest najczęstszym nowotworem u mężczyzn, zajmuje 4 miejsce jako przyczyna śmiertelności na świecie! Ryzyko zachorowania na raka prostaty wzrasta z wiekiem, dlatego ponad 90% wykrytych przypadków to mężczyźni powyżej 90 roku życia. Rak jąder stanowi jedynie 1% nowotworów dotykających mężczyzn, jednak jest najczęstszym nowotworem, na który cierpią młodzi mężczyźni między 20 a 49 rokiem życia. Nowotwór rozwija się w organizmie człowieka przez 5 do nawet 40 lat. Ochronić przed nowotworem może przede wszystkim sprawnie działający układ odpornościowy, na którego działanie ma w dużym stopniu wpływ nasza dieta. Poza tym, jadłospis powinien uwzględniać wszelkie składniki niezbędne do prawidłowej pracy narządów rodnych mężczyzny.
Jaka dieta uchroni przed rakiem jąder i prostaty?
Najnowsze badania naukowców z University of Illinois dowodzą, iż pomidory oraz brokuły zjedzone podczas jednego posiłku hamują rozwój raka prostaty. Okazuje się, że ich antynowotworowe działanie jest skuteczniejsze, jeśli nie są spożywane osobno.
Dieta wzbogacona w siemię lniane hamuje raka gruczołów rodnych mężczyzn. Amerykańskie wyniki badań świadczą o tym, że u mężczyzn z rakiem prostaty, spożywanie 3 łyżek nasion lnu dziennie powodowało zmniejszenie tempa rozrostu raka! Efekt ten spowodowany jest prawdopodobnie korzystnym działaniem kwasów omega-3 oraz lignanów zawartych w lnie. Lignany to roślinne odpowiedniki estrogenów. Inne bogate źródła tych antyrakowych substancji to: całe ziarna zbóż, nasiona dyni, słonecznika oraz warzywa strączkowe.
Unikaj tłustego mięsa oraz nabiału! Wśród Amerykanów, gdzie spożycie czerwonego mięsa oraz nieodtłuszczonego mleka i przetworów jest wysokie, rak prostaty jest drugą po raku płuca przyczyną zgonów. Natomiast w Azji, gdzie spożycie tłustego mięsa i nabiału jest rzadsze, a dieta oparta jest głównie na soi oraz ryżu, nowotwór ten występuje wyjątkowo rzadko!
Niech Twoja dieta przypomina dietę wegetariańską! Badacze z University of California wykazali, że dieta bogata w owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste oraz sojowe, spowalnia rozwój raka prostaty nawet o 70%!
Jeśli masz nadwagę, przejdź na dietę odchudzającą! Otyłość brzuszna, charakterystyczna dla mężczyzn, zwiększa stężenie czynników wzrostu i hormonów, między innymi leptyny, która sprzyja rozwojowi komórek nowotworowych prostaty.
Ogranicz alkohol! Intensywne picie powoduje uszkodzenia prostaty, a nawet bezpłodność. Badania wykazują, że mężczyźni pijący 4-5 drinków/dzień są ponad 2-krotnie bardziej narażeni na ryzyko raka prostaty!
Wprowadź do swojego jadłospisu bogate źródła cynku - ostrygi, małże, inne owoce morza, ryby, nasiona dyni i sezamu, papaję oraz grzyby. Cynk ma kluczową rolę w dojrzewaniu gruczołów płciowych oraz ich funkcjonowaniu, zapobiega nowotworom prostaty i przerostowi gruczołu, który może blokować wydalanie moczu.
Likopen! Według Raportu Światowej Fundacji badań nad rakiem, likopen obecny w pomidorach, zwłaszcza przetworzonych, takich jak keczup, sosy oraz zupy, ma ochronne działanie w stosunku do schorzeń prostaty.
Nie za dużo mleka i produktów mlecznych! Okazuje się, że prawdopodobnie istnieje zależność między wysokim spożyciem wapnia w diecie a rakiem prostaty! Fakt ten wymaga dalszych badań, jednak nie przesadzaj z piciem mleka.
Jedz jajka, tuńczyka i cebulę! Zawarty w nich selen zmniejsza ryzyko raka prostaty. Związki selenu biorą udział w syntezie testosteronu, który odpowiada za regulację właściwego, jak i nieprawidłowego wzrostu prostaty.
Unikaj długotrwałego smażenia czy grillowania! Podczas długiej obróbki termicznej w wysokich temperaturach mogą powstawać aminy heterocykliczne, np. w czasie pieczenia mięsa wołowego, wzrost temperatury z 200°C do 250°C powoduje aż 6-7 krotny wzrost aktywności związków rakotwórczych!
Jedz figi, cytryny, kukurydzę i jabłka - są źródłem naturalnego magnezu, dobrze wpływającego na stan gruczołów rodnych mężczyzny.
Pyłek pszczeli - zbierany przez pszczoły złoty proszek to prawdziwy spichlerz składników odżywczych. Zapobiega infekcjom, poprzez które często wzrasta ryzyko raka jąder. Spowalnia także rozrost prostaty u mężczyzn.
Jedz tłuste ryby! Kwasy omega - 3 mają ochronne działanie w przypadku "męskich" nowotworów. Szczególnie polecane: łosoś, śledź i tuńczyk, zwiększają odporność!
Zbawienny wpływ ma picie zielonej herbaty! Nawet, jeśli już cierpisz na nowotwór prostaty, zielona herbata hamuje jego wzrost.
Ogranicz słodycze - słodkie produkty zjadane w dużych ilościach prowadzą do nadwagi i otyłości, a otyłość brzuszna, charakterystyczna dla mężczyzn sprzyja rakowi prostaty.
Jedz regularnie i pamiętaj o aktywności fizycznej! Regularne spożywanie urozmaiconych posiłków i sport to klucz do zdrowia i długiego życia.
Propozycje jadłospisów na kolejnych stronach.
Uwaga! Jadłospis ustalony dla zdrowego mężczyzny w przedziale wiekowym 31-50 lat, o niskiej aktywności fizycznej i masie ciała 70kg.
JADŁOSPIS nr 1 (ok. 2665 kcal)
Śniadanie (ok. 690 kcal)
Jogurt z suszonymi figami i siemieniem lnianym:
jogurt naturalny - 2 szklanki,
suszone figi - 6 szt.,
siemię lniane - 3 łyżki.
Obiad (ok. 910 kcal)
Zupa krem z pomidorów:
Zupa pomidorowa (przyrządzona na bazie świeżych i przetartych pomidorów, przypraw i jogurtu) - 1 talerz.
Penne z soją i brokułami:
penne pełnoziarniste - 1 szklanka (przed ugotowaniem), nasiona soi - pół szklanki,
pesto bazyliowe - 1 łyżka,
cebula - 1 szt.,
brokuł - pół,
oliwa z oliwek extra virgine - 1 łyżeczka.
Przepis:
Makaron gotujemy według instrukcji na opakowaniu. Na niewielkiej ilości oliwy smażymy pokrojone plasterki cebuli i ugotowaną wcześniej soję. Dodajemy gotowane różyczki brokułów, makaron i mieszamy z zielonym pesto.
Podwieczorek (ok. 300 kcal)
Przekąski:
jabłko - 1 duże, kefir - 1 opakowanie (400g).
Kolacja (ok. 765 kcal)
Sałatka z tuńczykiem i kukurydzą:
tuńczyk w kawałkach w sosie własnym - 1 puszka,
majonez light - 1 łyżka,
ryż brązowy - pół woreczka,
kukurydza konserwowa - 1 szklanka,
cebula czerwona - 1 szt.,
jajka kurze - 2 szt. (ugotowane na twardo).
Do picia:
woda mineralna niegazowana - minimum 2l/dzień, zielona herbata - 1 szklanka, herbata czarna z plasterkami cytryny - 1 szklanka.
JADŁOSPIS nr 2 (ok. 2695 kcal)
Śniadanie (ok. 735 kcal)
Pomidorowa jajecznica:
jaja kurze - 4 szt.,
pomidory z puszki - 1 szklanka,
szczypiorek - garść,
masło śmietankowe - 1 łyżeczka,
bułka z nasionami soi - 1 szt.
Obiad (ok. 700 kcal)
Brokułowy krem z suszonymi pomidorami:
zupa brokułowa (przyrządzona na bazie brokułów, włoszczyzny, jogurtu, ziół i kilku plasterków suszonych pomidorów) - 1 talerz.
Czosnkowe krewetki z brązowym ryżem:
krewetki tygrysie - 10 szt.,
czosnek - 1 ząbek,
oliwa z oliwek extra virgine - 1 łyżka,
brązowy ryż - woreczek,
przyprawy: pieprz, ocet jabłkowy, słodka papryka.
Przepis:
Krewetki mieszamy z plasterkami czosnku i przyprawami, podsmażając przez kilka minut na małej ilości oliwy. Podajemy z brązowym ryżem.
Owoc:
jabłko - 1 duże.
Podwieczorek (ok. 510 kcal)
Herbata z miodem i cytryną:
herbata czarna - 1 szklanka,
Miód - 1 łyżeczka,
cytryna - kilka plasterków.
Odrobina słodyczy:
ciasteczka owsiane z dynią i słonecznikiem - 5 szt.
Owoc:
kiwi - 2 szt.
Kolacja (ok. 750 kcal)
Kasza jaglana na mleku:
mleko krowie 2% tłuszczu - 2 szklanki,
kasza jaglana - pół szklanki,
miód pszczeli - 1 łyżeczka,
siemię lniane - 3 łyżki.
Do picia:
woda mineralna niegazowana - minimum 2l/dzień,
zielona herbata - 2 szklanki.
Anna Kacperska
Autorka jest specjalistą ds. żywienia człowieka i dyplomowanym dietetykiem. Absolwentka Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobyła już w czasie studiów poprzez pracę w Poradni Dietetycznej SGGW. Odbyła także staż w Centrum Zdrowia Dziecka w Międzylesiu na Oddziale Pediatrii i Żywienia.