Co oznaczają kropki na twarzach przestępców?
Wiedza o tym, że zamiłowanie więźniów zakładów karnych do tatuażu nie bierze się z nad wyraz rozwiniętego zmysłu estetycznego tej grupy ludzi, a z nadzwyczajnej przebiegłości i całkiem niezłego zorganizowania, jest już dzisiaj powszechna. Nie zawsze jednak tak było - przez długi czas nie było oczywiste to, że osadzeni opracowali swój unikalny kod, umożliwiający im wymianę informacji pod okiem strażników. Do tego celu używali właśnie tatuaży, które same w sobie, lub w ustalonych kombinacjach, stanowiły coś w rodzaju kryminalnego portfolio. W ten sposób więźniom wystarczył pojedynczy rzut oka na jednego z nich, by ocenić jaki jest jego temperament, jakiego rodzaju "działalnością" parał się najczęściej przed aresztowaniem, a także to, z której grupy przestępczej się wywodzi i ile ofiar ma na swoim koncie. Choć niejednokrotnie bywało i tak, że dany kryminalista dostawał przymusowy tatuaż, mówiący np. o jego upodobaniach homoseksualnych.
W przeszłości symbolika więziennych tatuaży pełna była różnego rodzaju metafor. Tak np.: głowa diabła zwyczajowo była oznaką okrucieństwa. Z kolei wąż - owinięty wokół kobiety - był symbolem planowanej zemsty. Vendetta bywała przedstawiana również jako sztylet, wokół ostrza którego wspinał się wąż - przy czym ten obraz stanowił również swego rodzaju obietnicę, był bowiem zapowiedzią "planowanego zamachu".
Dziś wiedza na temat tatuowania ludzkiego ciała (także wśród przestępców) jest już tak duża i tak powszechna, że nikogo nie dziwią nawet muzealne czy uczelniane eksponaty, które związane są z rysunkami i napisami na skórze. Dla przykładu - kolekcja więziennych tatuaży, przechowywana w Zakładzie Medycyny Sądowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, liczy sześćdziesiąt sztuk. Wszystkie okazy są zakonserwowane i w dobrej jakości. Próbki umieszczane w słoikach pochodzą od więźniów, którzy odbywali wyrok w zakładzie karnym przy ulicy Montelupich, oraz zmarłych przestępców, których poddano sekcji zwłok. Najstarszy eksponat wywodzi się jeszcze z 1872 roku, natomiast ostatnie datowane są na połowę lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia. Od tego momentu zaczęto propagować mniej inwazyjne próbki pobierania dowodów - np. w formie fotografii, czy skanów.
Pierwotny cel istnienia kolekcji był próbą przeniknięcia do świata więźniów, co w zamierzeniu miało pozwolić uzyskać więcej informacji o każdym ze skazańców i ułatwić życie strażników. W końcu spora część osadzonych nosi kartoteki wytatuowane na własnej skórze - żyletkami i błękitem pruskim. Więzienne tatuaże są także ważnym elementem w hierarchizacji życia za kratkami. Do niedawna była to strefa objęta tajemnicą i poza murami więzienia nie mówiło się za dużo o symbolice znaków. Dziś jest zupełnie inaczej - fachowa literatura zdradza, co oznaczają poszczególne symbole wytatuowane na skórze przestępców. Mimo to, dla większości obserwatorów niezaznajomionych z arkanami więziennych tradycji, drobny i delikatny znak na twarzy zbira może być po prostu przypadkową "kropką". Dla wtajemniczonych - będzie elementem mówiącym bardzo wiele.
Przyjrzyjmy się więc, co oznaczają więzienne tatuaże umiejscowione na twarzach przestępców?
[
]( http://infografika.wp.pl/ )(fot. wp.pl)
* 1. Mściwość Dwie kropki oznaczają mściwość. Tatuaż musi być umiejscowiony na środku górnej części czoła. Nie można wykonać go w innym miejscu. * 2. "Boże kopsnij rozum, za późno synu" * Skrót BKR ZPS. Może być wykonany w każdym miejscu - na przykład - na czole po lewej stronie. * 3. Swastyka * Swastykę tatuują sobie członkowie grup nazistowskich, lub też wspólnoty rezydentów. Na infografice znak ten umiejscowiony jest na środku czoła i tu "może" zostać wytatuowany (lecz nie musi). Należy przy tym pamiętać, że symbolika faszystowska jest zakazana. * 4. Silne uderzenie * Tatuuje się 1500 V na tej części ciała, którą najsilniej się uderza. Jeżeli na czole, to najsilniej bije się głową, jeżeli na ręce, to ręką, itd. * 5. "Nie wiem, czy żyję" * Prosty znak zapytania może zostać wytatuowany w każdym miejscu ciała, w tym przypadku na czole powyżej skroni. Symbol informuje o "otępionym stanie", wywołanym samym pobytem w więzieniu albo też innymi czynnikami, niemniej jednak zachowanie więźnia może na to
wskazywać (choć niekoniecznie, bo tatuaż mógł nie zostać usunięty, pozostawiony na przykład na pamiątkę). * 6. Przystojniak * Kropka dokładnie na środku czoła. Przystojniak, inaczej "lowelas" - człowiek atrakcyjny fizycznie. * 7. Człowiek do wynajęcia * TAXI - symbol, który tatuuje się z reguły po lewej stronie czoła (nie jest to jednak konieczne). W zasadzie znaczenie tego tatuażu jest bardzo proste: "Potrzebujesz człowieka? Wynajmij mnie". Bywa trochę ryzykowne, może oznaczać człowieka nielojalnego, który dla pieniędzy staje po jednej lub drugiej stronie. * 8. Świr * Kropka, wytatuowana koniecznie na czole pomiędzy oczami. Oznacza osobę niezrównoważoną i nieprzewidywalną w swoim zachowaniu. * 9. Piorun * Symbolizuje grypsującego, lub tego, co bije głową. Czasami, zamiast 1500W, tatuuje się symbol pioruna. Napis może być wytatuowany w każdym miejscu, na przykład na lewej części czoła nad brwią.
*10. Śpiochy
Po jednej kropce na każdej powiece. Oznacza człowieka przezornego. Kogoś, kto "ma czujny sen".
11. "Alfons"
Tatuaż koniecznie musi być zrobiony przy prawym oku od strony skroni, dokładnie w miejscu, w którym kończy się oko. Oznacza się w ten sposób człowieka, który pilnuje dziewczyn trudniących się seksem.
12. Przedłużki, czyli świadome przedłużenie kary
Tak samo jak w przypadku "alfonsa", tyle że tym razem przy końcu lewego oka - od strony skroni. Umiejscowienie tego tatuażu jest tylko jedno. Oznaczają człowieka, który w każdej chwili może przedłużyć sobie wyrok, bo dla niego rok czy dwa dłużej w więzieniu nie stanowi różnicy.
13. Cynkówka
Tatuaż więzienny oznaczający grypsującego. Musi być umiejscowiony na końcu lewego oka. Jeżeli pod kropką znajduje się jeszcze jedna, to jest to z reguły potwierdzenie i wzmocnienie oryginalnego znaku.
14. Pewniacha
Kreska wytatuowana pod lewym okiem. Człowiek pewny - taki, któremu można ufać. Umiejscowienie tego tatuażu jest konieczne, traci on swoje znaczenie w innym miejscu.
15. Mgiełki
Więzień noszący ten tatuaż jest wtajemniczony w grypserę. Znak tatuuje się pod oczami, ma on formę linii podkreślających oczy.
16. Łezki
Miejsce tego tatuażu jest pod lewym okiem, w pobliżu nosa. Trzy łezki jedna pod drugą oznaczają, że człowiek ten wyraża żal, ale także ma sentyment do tego, co robił na wolności. Może też oznaczać człowieka, który - mimo wszystko - nie płacze i nie użala się nad sobą.
17. Papuas
Tatuaż umiejscowiony koniecznie na lewym policzku. Oznacza człowieka, który długo siedzi, jest recydywistą i... lubi dobrze zjeść.
18. Kapuś
Ktoś, kto donosi wychowawcom i policji, znak przymusowy. Tatuaż ten robi się na czubku nosa, co ma ośmieszać oznaczonego.
19. "Szmata"
Kolejny znak przymusowy, koniecznie umiejscawiany za uchem (lewym lub prawym). W hierarchii więziennej człowiek najniżej usytuowany.
20. Tatuaż więzienny w kształcie kropki, koniecznie na zewnętrznej dolnej wardze. Oznacza homoseksualistę lubiącego seks oralny, czasami także kogoś, kto świadczy swoje usługi seksualne innym więźniom.
21. Tatuaż więzienny w kształcie kropki, koniecznie tatuowany pod dolną wargą. Oznacza heteroseksualistę lubiącego seks oralny.
22. Kirus, pijak
Tatuaż więzienny w kształcie kropki i kieliszka, koniecznie umiejscowiony na krtani. Znaczenie jest oczywiste.
_**Symbolika i opisy znaczenia tatuaży pochodzą z książki Teresy Sołtysiak i Jolanty Sudar-Malukowicz, "Zjawiskowe formy patologii społecznych oraz profilaktyka i resocjalizacja młodzieży", Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2003.**_
(ac/pf)