Franciszek Jarecki - jego brawurowa ucieczka przyćmiła śmierć Stalina

Ucieczki z komunistycznego raju

Obraz

/ 7Promyk rozświetlił komunistyczną noc

Obraz
© screen YouTube

W tym czasie w społeczeństwie panuje wszechobecny strach. "Nie ma nadziei. Nie doczekamy się już wolności. Ruscy nigdy stąd nie wyjdą" - takie są, prowadzone ściszonym głosem, nocne Polaków rozmowy. Chwile wytchnienia w mrocznej komunistycznej rzeczywistości daje Radio Wolna Europa. Słuchana zazwyczaj nocami rozgłośnia informuje o wydarzeniach w kraju i za granicą. Nie zawsze są to wieści krzepiące, ale trafiają się i takie. 1 maja 1953 roku RWE nadaje reportaż z powitania na nowojorskim lotnisku podporucznika Franciszka Jareckiego - zbiegłego z Polski pilota samolotu wojskowego MiG-15bis.

/ 7Nie chciał donosić na kolegów

Obraz
© Life Magazine

Jarecki, pilot słupskiej jednostki w Redzikowie, uciekł na Bornholm 5 marca 1953 roku. Tego samego dnia zmarł Józef Stalin. Rzadko kiedy jeden dzień obfituje w aż dwa tak dobre wydarzenia.

"Przybywając do wolnego świata, chciałem przekonać Polaków w kraju i za granicą, jak również obcych, że naród polski nie pogodził się z niewolą, a młodzież polska nie jest komunistyczną. Naród polski wierzy, że przyjdzie jeszcze czas, kiedy będzie mógł stanąć do walki o wolność i zwyciężyć" - mówił ppor. Franciszek Jarecki na antenie Radia Wolna Europa.

Jarecki był pilotem 28. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Słupsku. 5 marca 1953 roku miał odbyć swój pierwszy lot ćwiczebny na myśliwcu MiG-15 bis.

"Decyzję o ucieczce podjąłem kilka miesięcy wcześniej, po tym, jak Informacja Wojskowa chciała mnie zwerbować i zmusić do donoszenia na kolegów. Postanowiłem wtedy udać się na Bornholm, bo tam według komunistycznej propagandy miała znajdować się amerykańska baza lotnicza" - opowiadał Jarecki reporterowi RWE.

/ 7Wymknął się pogoni sowieckich MiG-ów

Obraz
© Agencja Gazeta

Młody, niespełna 22-letni pilot wystartował o godzinie 9:10. Miał to być lot ćwiczebny na trasie Słupsk-Darłowo-Kamień Pomorski-Słupsk. Gdy na wysokości Darłowa Jarecki wykonał zwrot w dół i przerwał łączność z lecącym drugim samolotem Józefem Caputą, ten zawiadomił lotnisko, że "Jarecki zniknął". Rozpoczęła się akcja poszukiwawcza, w której wziął udział sam dowódca pułku. Jedynym efektem poszukiwań było odnalezienie na plaży pustych zbiorników po paliwie.

Znalezisko wykluczyło katastrofę. Sprawa była jasna - Jarecki uciekł. W pogoń za nim wyruszyło osiem sowieckich MIG-ów patrolujących Bałtyk. Polski pilot był już jednak bezpieczny - od lotniska na duńskim Bornholmie dzieliło go zaledwie kilka minut. Choć w niczym nie przypominało ono lotniska wojskowego, a raczej lądowisko aeroklubu, pilot posadził MiG-a bez najmniejszego nawet zadrapania.

Ppor. Franciszek Jarecki stał się bohaterem wolnego świata. Jego wyczyn nie schodził z pierwszych stron gazet. Przyćmił nawet na moment śmierć samego Józefa Stalina.

/ 7Przeżył wyrok śmierci i zamach

Obraz
© Samolot, którym uciekł Jarecki

W czasie, gdy udzielał kolejnych wywiadów, maszyna, na której przyleciał, została szczegółowym oględzinom. 20 marca, a więc w dwa tygodnie po ucieczce Jareckiego, MiG-a zwrócono władzom PRL.

Podporucznik udał się w tym czasie do Monachium, gdzie wystąpił w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Odważny pilot otrzymał też Krzyż Zasługi od gen. Władysława Andersa. Jego wyczyn docenił także prezydent Dwight Eisenhower, który nadał mu obywatelstwo USA.

Franciszek Jarecki mieszkał w Stanach Zjednoczonych aż do swojej śmierci - 24 października 2010 roku. O 57 lat przeżył swój wyrok śmierci, na jaki skazał go zaocznie komunistyczny sąd w PRL. Przeżył też tajemniczą i nigdy nie wyjaśnioną próbę zamachu, do którego doszło w 1961 roku (jego samochód został ostrzelany przez nieznanych sprawców).

/ 7"Żywego mnie nie wezmą"

Obraz
© screen YouTube

Najwyższy wymiar kary zastosowano nie tylko wobec niego, ale też wobec innych polskich wojskowych, którzy w czasach komunistycznej dyktatury zdecydowali się uciec z Polski Ludowej. A było ich niemało...

Miesiąc po wyczynie ppor. Franciszka Jareckiego podobnej ucieczki dokonał Zdzisław Jaźwiński. Był on pilotem 41. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Malborku. I, tak jak Jarecki, miał dość atmosfery podejrzliwości i donosicielstwa.

20 maja 1953 roku w trakcie lotu szkoleniowego uciekł na Bornholm. Po jego ucieczce jednostka, w której służył, została rozwiązana, a trzech dowódców eskadr oskarżono o udział w spisku i skazano na 12 lat więzienia. Urząd Bezpieczeństwa aresztował też jego ojca.

Jaźwiński, podobnie jak Jarecki, otrzymał medal od gen. Andersa. Pilot osiadł na stałe w USA. Służył w armii amerykańskiej, a później w lotnictwie cywilnym.

Po latach tak wspominał swój czyn: "Byłem gotów strzelać do swoich kolegów, nie miałem powrotu, musiałem dolecieć albo zginąć".

/ 7Orlęta leciały na Zachód

Obraz
© Wikimedia Commons

Jaźwiński wiedział, co mówił. Pamiętał dobrze, co spotkało w 1952 roku ppor. Edwarda Pytko, który został rozstrzelany za próbę ucieczki do Niemiec Zachodnich.

W ciągu 50 lat PRL zbiegło z polskiej armii na Zachód 19 lotników, 12 oficerów wywiadu, 10 lekarzy wojskowych (co ciekawe, wszyscy po 1981 roku, wcześniej z tej grupy zawodowej nie uciekał nikt). Na ucieczkę decydowali się przeważnie oficerowie w młodym wieku, nie mający więcej niż 30 lat - w stopniu od podporucznika do kapitana. Wśród uciekinierów było jednak dwóch generałów oraz pięciu pułkowników.

Pierwszym generałem, który wybrał wolność, był Izydor Modelski - były wiceminister obrony w rządzie londyńskim, który w listopadzie 1948 roku odmówił powrotu do kraju z USA, gdzie był attache wojskowym. Drugim generałem, który zdecydował się pozostać na Zachodzie, był Leon Dubicki, który w 1981 roku poprosił o azyl w Berlinie Zachodnim.

Obu generałów skazano zaocznie na dość niskie, jak na PRL, wyroki - 12 lat więzienia.

/ 7Nie tylko Kukliński

Obraz
© Ryszard Kulkiński

W grupie pułkowników, którzy zdecydowali się uciec z "ludowej ojczyzny", znaleźli się: Paweł Monat - szef wydziału attachatów wojskowych w Sztabie Generalnym (uciekł z żoną i synem w 1959 roku), Ryszard Kukliński - zastępca szefa Zarządu I Operacyjnego Sztabu Generalnego (uciekł wraz z rodziną w nocy z 7 na 8 listopada 1981 roku), Włodzimierz Ostaszewicz - były zastępca szefa wywiadu wojskowego (uciekł we wrześniu 1981 roku), Włodzimierz Tykociński - szef Polskiej Misji Wojskowej w Berlinie Zachodnim (wybrał wolność w 1965 roku) i Klemens Nussbaum - zastępca kierownika studium wojskowego w Politechnice Warszawskiej (w 1968 roku wyjechał z Jugosławii, gdzie był na urlopie, do Włoch, a następnie do Izraela).

**[

Obraz

ZOBACZ TEŻ: UCIECZKI Z SOWIECKICH ŁAGRÓW ]( http://facet.wp.pl/ucieczki-z-sowieckich-lagrow-6002212539974785g )* *[

Obraz

ZOBACZ TEŻ: WALKĘ Z KOMUNIZMEM PRZYPŁACIŁ ŻYCIEM SWOICH DZIECI ]( http://facet.wp.pl/ryszard-kuklinski-za-walke-z-komunizmem-zaplacil-smiercia-swoich-dzieci-6002212575531649g )**

Wybrane dla Ciebie

Funkcjonalne smartwatche do 500 zł. Zdziwisz się, co potrafią
Funkcjonalne smartwatche do 500 zł. Zdziwisz się, co potrafią
Jedyna rzecz, którą musi mieć w szafie każdy facet. Przyda się teraz i wiosną
Jedyna rzecz, którą musi mieć w szafie każdy facet. Przyda się teraz i wiosną
Najpopularniejsze słuchawki z redukcją szumów za mniej niż 300 zł
Najpopularniejsze słuchawki z redukcją szumów za mniej niż 300 zł
Jaka kurtka na stok? Kurzajewski nie mógł wybrać lepiej. Ten model jeszcze długo mu posłuży
Jaka kurtka na stok? Kurzajewski nie mógł wybrać lepiej. Ten model jeszcze długo mu posłuży
Najtańsze soundbary z subwooferem. Co kupisz za mniej niż 600 zł?
Najtańsze soundbary z subwooferem. Co kupisz za mniej niż 600 zł?
Jędrzejak zna skuteczny sposób na mrozy. Wydasz na niego zaskakująco mało
Jędrzejak zna skuteczny sposób na mrozy. Wydasz na niego zaskakująco mało
Popularne projektory laserowe do 5 tys. zł. Dlaczego warto je wybrać?
Popularne projektory laserowe do 5 tys. zł. Dlaczego warto je wybrać?
System multimedialny w starym samochodzie. Jak to zrobić?
System multimedialny w starym samochodzie. Jak to zrobić?
Wybieramy kapcie męskie: śmieszne, ciepłe, a może skórzane?
Wybieramy kapcie męskie: śmieszne, ciepłe, a może skórzane?
Ciepła i praktyczna kurtka narciarska męska. Jaką wybrać, aby posłużyła ci przez lata?
Ciepła i praktyczna kurtka narciarska męska. Jaką wybrać, aby posłużyła ci przez lata?
Kultowe trapery kupisz za grosze. Podobne nosi Maciej Musiał
Kultowe trapery kupisz za grosze. Podobne nosi Maciej Musiał
Swetry i bluzy męskie. Przegląd najmodniejszych modeli na zimę
Swetry i bluzy męskie. Przegląd najmodniejszych modeli na zimę