Generał August Emil Fieldorf - nie prosił oprawców o łaskę

24 lutego 1953 roku zamordowano w Warszawie, po sfingowanym procesie, generała Augusta Fieldorfa "Nila", bojownika o niepodległą Polskę w dwóch wojnach światowych

24 lutego 1953 roku zamordowano w Warszawie, po sfingowanym procesie, generała Augusta Fieldorfa "Nila", bojownika o niepodległą Polskę w dwóch wojnach światowych i w wojnie z bolszewicką Rosją w roku 1920.

Mordercy bohatera - ci w sędziowskich togach i ci, którzy bezpośrednio wykonali zbrodniczy wyrok - nigdy nie ponieśli żadnej odpowiedzialności za to, czego się dopuścili. Spokojnie umarli we własnych łóżkach, do końca pobierając zazwyczaj wysokie emerytury, a ich potomkowie robili przez lata kariery w III RP.

Tymczasem rodzina generała "Nila" przez lata nie wiedziała nawet, gdzie spoczywa ich syn, mąż, ojciec...

**[

ZOBACZ TEŻ: CZY TO ON STAŁ ZA MORDERSTWEM KS. POPIEŁUSZKI? ]( http://facet.wp.pl/miroslaw-milewski-czy-to-on-stal-za-morderstwem-ks-jerzego-popieluszki-6002212708868737g )**

Emil Fieldorf związał się z ruchem niepodległościowym już jako 15-letni chłopiec, wstępując w 1910 roku do Towarzystwa Sportowo-Gimnastycznego "Strzelec". W tej organizacji o charakterze paramilitarnym ukończył również szkołę podoficerską.

W sierpniu 1914 roku zgłosił się do Legionów Piłsudskiego i, jako dowódca plutonu, wziął udział w walkach na froncie rosyjskim. W 1916 roku awansował na sierżanta, a w 1917 roku został skierowany do szkoły oficerskiej.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej uczestniczył m.in. w wyprawie kijowskiej i bitwie białostockiej. Po powrocie z frontu pozostał w armii. W 1928 roku awansowano go na majora, a w 1932 roku został podpułkownikiem. W marcu 1938 roku mianowano go dowódcą 51. Pułku Strzelców Kresowych, z którym przeszedł cały szlak bojowy kampanii wrześniowej.

W październiku 1939 roku został internowany na Słowacji. Po udanej ucieczce z obozu przedostał się do tworzonej we Francji armii polskiej. W następnym roku, już jako pułkownik, został emisariuszem Rządu i Naczelnego Wodza w kraju. W Warszawie zameldował się 6 września 1940 roku.

Najskuteczniejsze wiosenne diety

W konspiracji działał w Warszawie, a potem w Wilnie i Białymstoku. W sierpniu 1942 roku mianowano go dowódcą Kedywu KG AK. Kedyw, czyli Kierownictwo Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, było jedną z najważniejszych struktur armii podziemnej. W Kedywie m.in. planowano i organizowano akcje dywersyjne, sabotażowe i partyzanckie - zarówno w skali całego kraju, jak i poszczególnych okręgów AK. Jako szef Kedywu Fieldorf wydał rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery. Była to jedna z najgłośniejszych akcji polskiego podziemia w czasie okupacji.

Zbliżał się koniec wojny. W kwietniu 1944 roku powierzono Fieldorfowi zadanie stworzenia konspiracyjnej organizacji "Niepodległość". Miała ona rozpocząć działania w warunkach nadchodzącej okupacji sowieckiej.

Prace nad tworzeniem "NIE" (taki kryptonim przyjęła nowa struktura) łączył Fieldorf z dalszą pracą w Armii Krajowej. W październiku 1944 roku, już jako generał brygady (awansowano go przed powstaniem warszawskim), został zastępcą dowódcy AK gen. Leopolda Okulickiego.

Najskuteczniejsze wiosenne diety

7 marca 1945 roku gen. Fieldorf został przypadkowo aresztowany przez NKWD w Milanówku. Nierozpoznany przez służby sowieckie (posługiwał się okupacyjnym nazwiskiem "Walenty Gdanicki") trafił do obozu pracy na Uralu. Przebywał tam do października 1947 roku, kiedy to udało mu się powrócić do Polski.

Zamieszkiwał, pod fałszywym nazwiskiem, kolejno w Białej Podlaskiej, Warszawie, Krakowie i Łodzi. Po roku, w odpowiedzi na ogłoszoną przez komunistów amnestię, ujawnił się.

Nie dane było mu jednak długo cieszyć się wolnością. 9 listopada 1950 roku gen. "Nil" został zatrzymany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.

Przesłuchania zatrzymanego prowadził znany stalinowski oprawca, dyrektor Departamentu Śledczego MBP płk Józef Różański, nazywany także "krwawym Jackiem". Nakaz aresztowania podpisała ppłk Helena Wolińska z Naczelnej Prokuratury Wojskowej. Wolińska zarzuciła "Nilowi" dążenie do zmiany przemocą ustroju państwowego.

Po wstępnych przesłuchaniach, gen. Fieldorf został osadzony w więzieniu przy ul. Rakowieckiej na Mokotowie. Jego cela nie miała okna, stołu, stołka, a nawet łóżka. W małym pomieszczeniu można było tylko stać lub siedzieć na podłodze.

Śledztwo było bardzo brutalne. Przesłuchujący starali się złamać więźnia groźbą aresztowania jego żony i córki. Generał był też głodzony i bity.

Ponieważ "Nil" nie dał się złamać, do skazania go wykorzystano fałszywe, zdobyte w wyniku tortur zeznania trzech innych aresztowanych wyższych oficerów AK.

Emil Fieldorf wciąż jednak mógł uratować życie. Ceną było wydanie oświadczenia wzywającego żołnierzy AK do zaufania "władzy ludowej". Gdy gen. Fieldorf odmówił wzięcia udziału w tej prowokacji, zdenerwowany, ale i zaskoczony Różański stwierdził: "Jeśli tak, to między nami wszystko skończone. Nie skorzystaliście z niesamowitej okazji. Za prawie nic mogliście uratować życie. Teraz już nam nie jesteście potrzebni. Pożałujecie. Będziecie wisieć".

Proces Emila Fieldorfa był w takiej sytuacji farsą. Oskarżonemu generałowi zarzucono współpracę z hitlerowcami, wydawanie rozkazów likwidowania członków komunistycznych organizacji z PPR, GL i AL, a także partyzantów sowieckich oraz Żydów.

Komunistyczni sędziowie - Maria Gurowska oraz dwaj ławnicy: Michał Szymański i Bolesław Malinowski - skazali "Nila" na karę śmierci. Mordercy w togach tak tłumaczyli w uzasadnieniu wyrok: "Biorąc pod uwagę olbrzymi ciężar zbrodni, sąd uznał za niezbędne całkowite wyeliminowanie oskarżonego ze społeczeństwa, orzekając wyrok śmierci".

Odwołanie od wyroku złożone przez obronę nie przyniosło rezultatu. Fiaskiem zakończył się też wniosek o rewizję procesu złożony przez skazanego. "Nil" trafił do celi śmierci. Ostatnią szansą na uratowanie życia było dla niego zastosowanie prawa łaski. Generał jednak wniosku o łaskę złożyć nie chciał. Zabronił też rodzinie, by taki wniosek złożyła.

"Pamiętaj, abyś nie prosiła ich o łaskę! Zabraniam tego" - powiedział w trakcie jednego z ostatnich widzeń do żony Janiny.

Żona nie posłuchała zakazu męża. O akt łaski do Bolesława Bieruta wystąpił też ojciec generała. "Jestem starcem, liczącym 87 lat życia (...) W okresie okupacji straciłem syna Jana, lotnika, który został zamordowany w obozie koncentracyjnym Gross-Rosen. Żona moja Agnieszka zmarła w roku 1941, do czego przyczyniła się sytuacja i losy aresztowanego przez hitlerowców syna. Obecna wiadomość o groźbie śmierci, która zawisła nad głową drugiego z moich dzieci, jest z kolei dla mnie ciosem już nie do zniesienia. Zwracam się tedy ja, zgrzybiały starzec, do dostojnego obywatela Prezydenta z najgorętszą prośbą ojcowskiego serca o skorzystanie z konstytucyjnego prawa łaski w stosunku do mego syna Augusta Emila Fieldorfa" - napisał Andrzej Fieldorf.

Władca PRL z prawa łaski nie skorzystał.

18 lutego 1953 roku Alicja Graff, wicedyrektor Departamentu III Generalnej Prokuratury, zwróciła się do naczelnika więzienia o "wydanie niezbędnych zarządzeń do wykonania egzekucji". Wyrok przez powieszenie wykonano 24 lutego o godz. 15 w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej. Ponieważ skazany Emil Fieldorf został pozbawiony praw publicznych, jego ciała po egzekucji rodzinie nie wydano.

Ojciec generała, Andrzej Fieldorf, zmarł w 1954 roku.

Oprawcy jego syna - prokuratorzy Helena Wolińska, Beniamin Wejsblech, Paulina Kern, Alicja Graff, sędziowie: Maria Gurowska, Emil Merz, Gustaw Auscaler i Igor Andrejew - żyli jeszcze długie lata. Tym, którzy doczekali roku 1989, także nie spadł włos z głowy.

Choć bowiem w roku 1992 zostało wszczęte śledztwo w sprawie mordu sądowego na gen. Fieldorfie przez Główną Komisję Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, to akt oskarżenia udało się sformułować tylko wobec Wolińskiej i Gurowskiej. Pozostali podejrzani zmarli wcześniej - niektórzy w trakcie postępowania.

Obie oskarżone panie także uszły sprawiedliwości. Wolińska, która po 1968 roku zamieszkała w Wielkiej Brytanii, uniknęła ekstradycji do Polski, tłumacząc, że "przedstawione jej zarzuty mają charakter antysemicki".

Gurowska była jeszcze bardziej bezczelna. Podczas przesłuchania w 1995 roku stwierdziła, że "wyrok śmierci na Fieldorfa był słuszny". Oskarżona nie stawiała się także w sądzie - z powodu, jak twierdziła, choroby.

Maria Gurowska zmarła w 1998 roku. Została pochowana w Jedwabnie (województwo warmińsko-mazurskie). Helena Wolińska dożyła roku 2008. Spoczęła w kwaterze żydowskiej Wolvercote Cementery w Oxfordzie.

Dokładnego miejsca pochówku gen. Emila Fieldorfa dotąd nie udało się ostatecznie ustalić. Wiadomo jedynie, że ciało bohatera spoczęło na Powązkach na tzw. "Łączce", miejscu, gdzie pomordowani przez komunistyczna bezpiekę patrioci znajdowali swój bezimienny grób.
* Witold Chrzanowski*

**[

ZOBACZ TEŻ: CZY TO ON STAŁ ZA MORDERSTWEM KS. POPIEŁUSZKI? ]( http://facet.wp.pl/miroslaw-milewski-czy-to-on-stal-za-morderstwem-ks-jerzego-popieluszki-6002212708868737g )**