Jak pokonać lęk przed lataniem

Dennis Bergkamp był wybitnym piłkarzem. W swojej karierze strzelił mnóstwo goli, jednak pseudonim, pod jakim przeszedł do historii, nie ma nic wspólnego ze snajperskimi umiejętnościami napastnika Ajaksu Amsterdam, Interu Mediolan i Arsenalu Londyn. Najczęściej nazywano go bowiem... nielatającym Holendrem. Bergkamp cierpiał na potworny strach przed podróżami samolotem. Aerofobia piłkarza była dużym problemem dla trenerów, którzy często nie mogli brać go pod uwagę przy ustalaniu składu drużyny na mecze wyjazdowe. Przed mundialem w Korei i Japonii Bergkamp zakończył karierę reprezentacyjną, ponieważ wiedział, że i tak nie będzie mógł dotrzeć na mistrzostwa.

Holenderskiego piłkarza doskonale rozumie Damian, 32-letni informatyk z Wrocławia. "Za żadne skarby świata nie wsiadłbym do samolotu. Przecież gdyby Pan Bóg chciał, żebyśmy latali, wyposażyłby nas w skrzydła" - przekonuje.

Mężczyzna nie ukrywa, że aerofobia bywa kłopotliwa. Nie tylko dlatego, że staje się kluczową przeszkodą w realizacji ambitnych planów wakacyjnych. "Żona już się pogodziła z tym, że raczej nigdy nie dotrzemy na wymarzone wyspy Bahama. Niestety niedawno musiałem też zrezygnować z bardzo atrakcyjnej propozycji stażu w amerykańskiej firmie. Oczywiście mogłem niby popłynąć statkiem, ale warunkiem było rozpoczęcie pracy niemal od zaraz" - tłumaczy Damian.

"A jak się rozbijemy?" Choć transport lotniczy staje się coraz popularniejszy, a bilety do Londynu czy Rzymu można dziś kupić nawet za złotówkę, strach przed podróżowaniem samolotem jest wciąż jedną z najpowszechniejszych fobii w naszym społeczeństwie.

Z niedawnego raportu Instytutu Badań Opinii Publicznej wynika, że taki lęk odczuwa blisko 30 procent Polaków, natomiast niemal połowa z nas skarży się na dyskomfort związany z podniebnymi wyprawami.

"Z obserwacji wynika, że najczęściej strach przed tym typem podróżowania pojawia się u osób powyżej 30. roku życia, czyli u wszystkich, którzy mają pewną pozycję zawodową, rodzinę oraz grono znajomych. Dużo rzadziej problem ten spotyka młodsze pokolenie" - wyjaśnia agencji informacyjnej Newseria psychoterapeutka Agnieszka Markiewicz związana z akcją "Pokochaj Latanie". "Latania obawiają się często również osoby, które założyły rodzinę. Wraz z nią pojawia się stres i pytania co by było, gdybym zginął lub zginęła" - dodaje ekspertka.

Jednym z głównych powodów aerofobii jest właśnie obawa przed katastrofą samolotu. "Przecież to nienaturalne, żeby kilka ton żelastwa wzbijało się w powietrze" - twierdzi Damian i nie przekonują go argumenty organizacji International Air Transport Association, która wyliczyła, że prawdopodobieństwo śmierci w katastrofie lotniczej wynosi zaledwie 0,00001 proc. Znacznie większe jest ryzyko utraty życia w czasie podróży pociągiem czy samochodem.

Źródłem aerofobii bywa też często strach przed przebywaniem w zamkniętych pomieszczeniach (zwłaszcza, że podczas lotu nie można go opuścić), lęk wysokości, niechęć do oddania kontroli nad swoim życiem nieznanej osobie (w tym wypadku pilotowi), a ostatnio także obawa przed zamachem terrorystycznym.

Jak poradzić sobie z problemem? Na początku należy odpowiedzieć sobie na pytanie, co powoduje nasz strach przed lataniem i w zależności od tego dobrać odpowiednie rozwiązanie.

Dobrym pomysłem są specjalistyczne kursy, które pozwalają w szybki sposób przezwyciężyć aerofobię. "Wsparcie polega na pokazaniu bojącemu się, co możemy zrobić i jak zredukować lęk, który w 90 procentach wynika z fantazji. Błędne wyobrażenia mogą szybko sprawić, że wpadniemy w wielki strach przed lataniem. Dyskusję trzeba sprowadzić do faktów, danych i liczb" - wyjaśnia Agnieszka Markiewicz. "Na naszych spotkaniach mówimy o tym, jak szkolone są załogi, czym ogólnie jest strach i że on nie może zniknąć całkowicie, gdyż jest emocją podstawową".

W trakcie kursów uczestnicy biorą udział w szkoleniach na temat wiedzy technicznej samolotów oraz części psychoterapeutycznej, w trakcie której można pochwalić się swoimi doświadczeniami związanymi z lataniem. Niektóre warsztaty przewidują 30-minutowy lot samolotem, w trakcie którego tłumaczone są odpowiednie fazy podróży.

Z problemem możemy spróbować poradzić sobie samemu. Przede wszystkim należy zdać sobie sprawę z faktu, że maszyna, którą mamy lecieć przeszła wiele testów i kontroli, a pilot dysponuje doświadczeniem i wiedzą, które są regularnie sprawdzane. Pamiętajmy, że wsiadając do samolotu powinniśmy być najedzeni (głód może wywoływać dodatkowy stres). Przed podróżą unikajmy raczej produktów zawierających kofeinę, która niekiedy powoduje niepotrzebne rozdrażnienie. Kiepskim pomysłem jest znieczulanie się alkoholem, co jest ulubionym sposobem wielu osób zmagających się z aerofobią. Napoje wyskokowe i gwałtowne zmiany ciśnienia w samolocie mogą stworzyć "mieszankę wybuchową". W czasie lotu warto czymś się zająć: czytać książkę, rozwiązywać krzyżówki, słuchać ulubionej muzyki albo po prostu zdrzemnąć się. W miarę możliwości starajmy się podróżować w towarzystwie - łatwiej wówczas rozładować napięcie rozmową. Uczucie lęku pomaga często ograniczyć także hipnoza. W czasie seansu pacjent poznaje zasady postępowania w przypadku
pojawienia się stresującej sytuacji, np. osoba cierpiąca na aerofobię powinna wyobrazić sobie, że siedzi w fotelu pilota i całkowicie kontroluje przebieg lotu.

Rafał Natorski/PFi, facet.wp.pl