Jak szlifować nóż. Poradnik dla survivalowców
Ostrość to jeden z najważniejszych wyznaczników noża, niezależnie od jego przeznaczenia. Nie ma jednego uniwersalnego rozwiązania dla każdego ostrza, podobnie jak nie ma noża, który nadaje się zarówno do filetowania ryb, jak i na przykład strugania drewna.
Sekretem doskonałego noża jest odpowiedni balans między ostrością i wytrzymałością. Osiągnąć to można tylko poprzez odpowiedni szlif. Jego kształt i wysokość mają duże znaczenie dla funkcjonalności ostrza. Noże, w których boczne krawędzie tworzą jednolity klin, zapewniają płynniejsze cięcie kosztem nieco zmniejszonej wytrzymałości. Z drugiej strony ostrza ze szlifem niskim w niektórych przypadkach mogą się klinować, ale są zdecydowanie bardziej wytrzymałe, co czyni z nich doskonałe narzędzie do pracy w terenie.
Szlify wklęsłe i wypukłe
Szlif wklęsły to taki, w którym krawędź tnąc tworzy niezwykle wąski klin, który od pewnego momentu mocno rozszerza się ku górze. Krawędzie tnące, jak sama nazwa wskazuje, są delikatnie wklęsłe. W ten sposób otrzymujesz nóż o dobrych możliwościach tnących, który będzie ciąć najtwardsze materiały jak ciepłe masło.
Taki kształt krawędzi tnącej ma jednak swoje wady. Ostrze ma tendencję do klinowania się przy głębokim cięciu, gdyż klin tnący od pewnego momentu gwałtownie się rozszerza, a nóż nie może "rozepchnąć" krojonego materiału. Problem ten można częściowo zniwelować, wybierając nieco wyższy szlif. Ostrza tego typu sprawdzą się więc do prac wymagających sporej precyzji, ale nie zaleca się używać krawędzi do podważania, o wiele łatwiej ją wtedy złamać.
Przeciwieństwem szlifu wklęsłego jest wypukły, w którym klin tnący płynnie przechodzi w krawędź ostrza. Nieco gorsze właściwości tnące nadrabia dużą wytrzymałością, w dodatku głownia stawia niewielki opór podczas cięcia. Doskonale nadaje się do cięcia i rąbania, co czyni z niego świetny szlif do noży survivalowych. Niestety bardzo ciężko jest go utrzymać, dlatego konserwacja i ostrzenie takiego noża wymagają sporo wprawy.
Shutterstock.com Szlif płaski
Noże ze szlifem płaskim cechują się przede wszystkim dużo większą wytrzymałością i mniejszymi tendencjami do klinowania się podczas głębokich cięć. Z drugiej strony sama krawędź jest nieco grubsza niż w przypadku szlifu wklęsłego, toteż właściwości tnące ostrza są odrobinę mniej efektywne.
Odmianą wersji płaskiej jest tzw. szlif full flat, w którym boki noża tworzą prosty klin na całej jego długości. To zapewnia doskonałą ostrość i płynność cięcia, zarówno płytkiego, jak i głębokiego. Struktura szlifu zapewnia również przyzwoitą wytrzymałość na przeciążenie.
Dłuto zamiast noża
Zdecydowanie jednym z najrzadziej spotykanych rodzajów szlifów jest jednostronny, zwany potocznie dłutem. Doskonała wytrzymałość krawędzi tnącej sprawia, że noże tego typu sprawdzają się podczas wyłamywania lub podważania. Zwykle dla osób praworęcznych szlifuje się jedynie lewą stronę ostrza, by ułatwić pracę. Niewątpliwą zaletą takiego typu ostrza jest łatwość w utrzymaniu – ostrzyć należy go jedynie po jednej stronie. Operowanie tego typu narzędziem może sprawiać nieco problemu niedoświadczonym użytkownikom i jest to raczej sprzęt przeznaczony dla konkretnych odbiorców.