Kolka nerkowa - jak radzić sobie z bólem?

Kolka nerkowa bywa dla wielu pacjentów pierwszym objawem kamicy moczowej. Do jej ataku dochodzi, kiedy kamień zatrzymuje prawidłowy przepływ moczu przez moczowód. To ostry ból w okolicy lędźwiowej, promieniujący ku dołowi biodrowemu, spojeniu łonowemu, narządom płciowym, czasami do pachwiny lub nawet uda. Bólowi, który przychodzi falami, często towarzyszą nudności, wymioty, obecność krwi w moczu, która powoduje jego czerwonawe zabarwienie, parcie na mocz połączone z trudnościami i bólem przy jego oddawaniu.

Jeśli takie objawy wystąpiły po raz pierwszy, albo gdy towarzyszą im gorączka, dreszcze, osłabienie, należy się koniecznie udać do lekarza, który oceni, czy nie doszło do zakażenia układu moczowego z zajęciem miąższu nerek.

Zresztą z takim bólem trudno sobie poradzić samemu. Kobiety, które przeszły atak kolki nerkowej porównują go do bólów odczuwanych przy porodzie, mężczyźni określają jako trudny do wytrzymania.

W celu złagodzenia bólu najczęściej pacjentowi podaje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) w postaci doustnych tabletek lub czopków doodbytniczych. Czasami konieczne są jeszcze silniejsze leki przeciwbólowe - opioidy, które przeważnie są podawane dożylnie.

Zlokalizowanie położenia kamienia i określenie jego wielkości dzięki badaniu ultrasonografii (USG), prześwietleniu (RTG) jamy brzusznej albo tomografii komputerowej (TK) pomoże lekarzowi w wyborze odpowiedniej metody leczenia. W przypadku mniejszych kamieni najczęściej wystarcza leczenie zachowawcze, które umożliwi ich samodzielne wydalenie lub - w wypadku kamieni z kwasu moczowego - rozpuszczenie. Obecność większych kamieni przeważnie oznacza konieczność leczenia zabiegowego.

Kolka nerkowa w przebiegu kamicy u wielu osób ma tendencję do nawrotów. Pacjenci, u których już uprzednio rozpoznano kamicę nerkową i u których typowe dolegliwości ustępowały w ciągu kilku dni po wydaleniu niewielkiego kamienia, niecierpiący na inne choroby, mogą podjąć leczenie kolki samodzielnie (do tej grupy nie należą jednak z całą pewnością dzieci i kobiety w ciąży - w ich wypadku próby samodzielnego leczenia objawów kolki są przeciwwskazane).

W celu uśmierzenia bólu chorzy powinni przyjmować zlecone przez lekarza leki przeciwbólowe i rozkurczowe. Chcąc przyspieszyć wydalenie złogu, należy pić duże ilości płynów (3-4 litry dziennie). Łagodne, umiarkowane ciepło w niektórych przypadkach działa rozkurczowo, a więc warto wypróbować termofor położony w okolicę nerki lub ciepłą kąpiel.

Pomocne w wydaleniu złogu mogą być też dostępne w aptekach złożone preparaty ziołowe (pasty, tabletki, kapsułki), które zawierają składniki o działaniu moczopędnym (kłącze perzu, liść brzozy, korzeń pietruszki, ziele nawłoci, ziele skrzypu, korzeń lubczyku, ziele rdestu ptasiego, łuski cebuli) i przeciwzapalnym (np. liść brzozy, nasiona kozieradki)
.

Dr n. med. Ryszard Hanecki