Który samolot wojsk koalicji jest najlepszy?

Samoloty bojowe wykonują liczne zadania operacyjne - bombardują obiekty wojskowe przeciwnika, niszczą jego połączenia komunikacyjne, eliminują wrogie jednostki, dokonują obserwacji terenu, przejmują kontrolę nad strefą lotniczą danego kraju czy wreszcie przerzucają żołnierzy.

Między innymi takie zadania postawiono jednostkom biorącym udział w działaniach w Libii w ramach operacji "Świt Odysei". Który z nich jest najlepszy?

KP/PFi

B-2 Spirit to amerykański bombowiec napędzany czterema dwuprzepływowymi silnikami turbinowymi. Jest przystosowany do przenoszenia zarówno ładunków konwencjonalnych, jak i atomowych o masie do 22 680 kg.

Specyficzna konstrukcja samolotu, czyli brak wyodrębnionego kadłuba i ogona, nosi nazwę "latającego skrzydła" i znacznie zwiększa siłę nośną maszyny oraz - co dużo bardziej istotne - sprawia, że samolot jest trudniej niż tradycyjne konstrukcje wychwytywany przez radary. Drugiego dnia trwania operacji "Świt Odysei" 3 amerykańskie bombowce B-2 Spirit zbombardowały 45 libijskich obiektów wojskowych niedaleko Sirty.

Prędkość maksymalna:1 040 km/h

Pułap:15 152 m

Zasięg: 9 650 km

Całość konstrukcji samolotu jest pokryta specjalnym lakierem pochłaniającym fale radarowe, co wraz z zastosowaniem innych elementów technologii "stealth" (obliczonej na niewykrywalność obiektu wzrokiem, radarem itp.) sprawia, że B-2 Spirit to prawdziwy, niewidzialny "Duch".

Amerykańska wersja AV-8B amerykańsko-brytyjskiego samolotu rozpoznawczego i bliskiego wsparcia została użyta drugiego dnia "Świtu Odysei" do niszczenia sił lądowych wspierających Kadafiego.

Wersja AV-8B odróżnia się od innych technologią tzw. "superkrytycznego skrzydła", co pozwala mu przenosić dwa razy więcej uzbrojenia niż inne wersje (czyli 4200 kg) podwieszanego na zwiększonej do 7 ilości węzłów. Oprócz tego samolot wyposażony jest w działka.

Prędkość maksymalna: ok. 1 070 km/h

Pułap: 15 240 m

Zasięg:3 640 km

AV-8B Harrier II zdolny jest nie tylko do startu w poziomie, ale również do startu pionowego, tzw. kategorii V/STOL czyli pionowego/krótkiego startu i lądowania. Aby tego dokonać jego masa musi być nieco obniżona (z około 14 000 kg do 8 500 kg).

Lockheed EC-130H Compass Call jest samolotem taktycznym, zmodyfikowaną wersją maszyny C-130 Hercules.

Jego głównym zadaniem jest sianie dezinformacji w szeregach przeciwnika poprzez zakłócanie sygnałów komunikacyjnych, w tym radarów i tzw. ataki elektroniczne. Napędzają go 4 silniki turbośmigłowe.

Prędkość maksymalna: ok. 482 km/h

Pułap:7 600 m

Zasięg:3 694 km

Załoga samolotu Lockheed EC-130H Compass Call liczy aż 13 osób. 4 osoby pilotują samolot (pilot, drugi pilot, nawigator i technik pokładowy), a 9 osób odpowiada za prowadzenie i koordynowanie ataków elektronicznych i dezinformacji. Wśród nich znajdują się również lingwiści.

To amerykański samolot wielozadaniowy o długiej historii bojowej. Samoloty tego typu brały udział w operacji "Pustynna burza" podczas wojny w Zatoce Perskiej, w Iraku, na terenach Bośni i Hercegowiny, a także w Afganistanie przeciwko Talibom.

Ma dwa miejsca - tylne siedzenie przeznaczone jest dla "Wizzo" (Weapon System Officer) czyli oficera odpowiedzialnego za uzbrojenie, który na specjalnych ekranach monitoruje przestrzeń również za pomocą termowizji, wybiera cele, namierza potencjalne zagrożenia i używa w celach nawigacji map elektronicznych. F-15E wyposażony jest w najnowocześniejsze pociski rakietowe, a także bomby naprowadzane laserowo.

Prędkość maksymalna:ok. 2 660 km/h

Pułap:18 200 m

Zasięg: 3 900 km

Jak dotąd to jedyna maszyna, która podczas "Świtu Odysei" uległa katastrofie. Powodem była usterka techniczna. Obaj piloci przeżyli i schronili się u przeciwników Kadaffiego, a następnie przybył po nich korpus Marines.

Różne wersje właśnie tego samolotu to jedna z najpopularniejszych maszyn operacji w Libii - biorą w niej udział F-16 z USA (8 samolotów F-16C), belgijskie, duńskie, holenderskie i norweskie F-16 AM (razem 24 sztuki) oraz włoskie F-16A.

Zastanawiano się, czy również polskie "Walczące Sokoły" nie powinny dołączyć do tego grona. F-16 to samolot wielozadaniowy, doskonale sprawdzający się w szturmach i bombardowaniach, dzięki czemu jest najpopularniejszym samolotem bojowym na świecie, użytkowanym przez siły powietrzne 25 państw. Dzięki nowoczesnym pociskom jest w stanie atakować cele spoza zasięgu wzroku.

Prędkość maksymalna: 2 300 km/h

Pułap: 15 240 m

Zasięg: 3 200 km

Według oficjalnych danych ten produkowany od lat 70. samolot ma na swoim koncie 72 zwycięstwa powietrzne. Rosja uznaje jedynie 39 z nich. Na jego korzyść przemawia również to, że nigdy nie padł ofiarą celowego ataku ze strony innego myśliwca (w 1987 r. pakistańska maszyna została przypadkowo zestrzelona przez drugiego pakistańskiego F-16).

Ten wariant dwusilnikowego odrzutowego samolotu myśliwskiego wytypowały do udziału w operacjach w Libii Włochy.

Z trzech istniejących wersji Tornada, wariant ECR to samolot przeznaczony do walki elektronicznej - ma możliwość lokalizacji radarów przeciwnika. Uzbrojony jest w naddźwiękowe pociski rakietowe klasy powietrze-ziemia AGM-88 HARM d zwalczania naziemnych stacji radiolokacyjnych.

Pułap: 15 255 m

Zasięg: 3 890 km

Tornado należy do samolotów ze skrzydłami o zmiennej geometrii. Jego powierzchnia nośna dzięki specjalnym mechanizmom może być zmieniana, by dopasować siłę nośną do różnych prędkości.

W Libii walczy 6 katarskich jednomiejscowych maszyn Dassault Mirage 2000. To samolot myśliwski i myśliwsko-szturmowy produkcji francuskiej. Napędza go jeden silnik odrzutowy, a uzbrojony jest w dwa działka lotnicze.

Może być wyposażony również w różnego rodzaju rakiety powietrze-powietrze, powietrze- ziemia oraz bomby. Skrzydła w kształcie greckiej litery delta zmniejszają straty siły nośnej nawet przy ostrych kątach natarcia.

Prędkość przelotowa: 885 km/h

Pułap:19 800 m

Zasięg: 3 900 km

Pierwszy inżynier, który wpadł na pomysł zastosowania skrzydeł typu delta, to Polak - siedemnastowieczny (!) uczony Kazimierz Siemienowicz.

"Szerszeń" to amerykański naddźwiękowy samolot myśliwsko-szturmowy. Może walczyć w każdych warunkach atmosferycznych i jest uniwersalny - może przenosić różnorodne uzbrojenie.

Ceniony za niską awaryjność i prostą obsługę naziemną, jest również niezwykle wytrzymały: znany jest przypadek, gdy trafiony rakietą ziemia-powietrze w dyszel silnika samolot, zdołał powrócić do bazy. W operacji "Świt Odysei" bierze udział maszyna hiszpańskich sił powietrznych.

Prędkość maksymalna:1 915 km/h

Pułap:15 000 m

Zasięg: 3 330 km

Samoloty F/A-18 pierwszy raz miały okazję sprawdzić się w boju w 1986 r., wykonując operacje nad... Libią.

Średni wielozadaniowy śmigłowiec z polskim akcentem w nazwie to maszyna z większej rodziny śmigłowców Black Hawk. "Betonowy jastrząb" ma na celu przede wszystkim wspomaganie działań wojennych poprzez ratowanie zestrzelonych pilotów czyli misje CSAR (combat serach and rescue). Poza zadaniami typowo wojennymi może być użyty również w celach humanitarnych, niosąc pomoc medyczną (miało to miejsce np. w 2005 r. po tsunami na Sri Lance).

Prędkość maksymalna:360 km/h

Pułap: 4 267 m

Zasięg: 600-818 km

Superciężka wersja samolotu C-130 Hercules to prawdziwy bóg podniebnej wojny i również jej weteran - pierwsze samoloty tego typu były wykorzystywane już podczas wojny w Wietnamie, gdzie doskonale radziły sobie z niszczeniem zasobów przeciwnika (m.in. zlikwidowały 10 000 ciężarówek na szlaku).

Napędzany jest przez cztery silniki turbośmigłowe. AC-130 wyposażony jest w ciężkie uzbrojenie strzeleckie i artyleryjskie połączone z nowoczesnymi sensorami, systemami kierowania ogniem i nawigacją, co pozwala mu atakować cele nawet w całkowitych ciemnościach i niesprzyjających warunkach atmosferycznych.

Prędkość maksymalna: 480 km/h

Pułap: 9 100 m

Zasięg:4 070 km

Masa startowa:69 750 kg

AC-130 jest uzbrojony tylko po jednej, lewej stronie kadłuba. Atakuje cele podczas przelotu lub lotu po okręgu.

KP/PFi