Nóż składany - uniwersalne narzędzie zawsze pod ręką

Składany sprzęt jest często polecany jako element ekwipunku EDC (everyday carry) - czyli do codziennego użytku. Można nim otworzyć paczkę albo pociąć gałęzie do rozpalenia ogniska. Przy zakupie należy brać pod uwagę takie parametry jak rodzaj ostrza, stal, z której wykonana jest głownia oraz jej profil, a także na sposób otwierania, rodzaj blokady i materiał rękojeści.

Głownia - kształt i materiały

Jest to jeden z dwóch podstawowych elementów broni białej, a w tym przypadku - noża. Na jej krawędzi znajduje się ostrze, które może być gładkie, ząbkowane lub częściowo ząbkowane. W przypadku noży składanych jest ono przeważnie gładkie, co wynika z jego długości, choć są producenci, którzy oferują ostrza z ząbkami.

Kolejna kwestia to profil głowni. Najczęściej trafimy na clip point i drop point. W pierwszym przypadku fragment grzbietu jest ścięty, a krawędź ostrza ma zarysowany łuk. Taki profil charakteryzuje się wysoką skutecznością przebijania, ale za to ma gorsze właściwości tnące. W przypadku drop point grzbiet oraz ostrze mają łukowaty kształt. Ten typ doskonale sprawdzi się do cięcia. Dalej mamy profil tanto, który przypomina miecz samurajski i odnajdzie się raczej w warunkach bojowych niż do codziennego zastosowania, ponieważ bardziej pruje, niż tnie. Wymienimy jeszcze sheepsfoot, gdzie krawędź tnąca jest zupełnie prosta i pozbawiona agresywnego czubka. Doskonale nadaje się do cięcia tkanin i lin.

Kolejne kryterium wyboru to oczywiście stal głowni. Tutaj najczęściej mamy do czynienia ze stalą nierdzewną, która jest oczywiście najlepszym rozwiązaniem. Jednak stal stali nierówna i należy zwrócić uwagę na jej twardość. Parametr ten jest określany w skali Rockwell'a i oznaczany jako HRC. Jego wartość zależy od obróbki termicznej. Nie zawsze więcej znaczy lepiej, a najczęściej spotyka się przedział od 58 do 63 HRC. Zbyt wysoki poziom twardości może sprawić, że ostrze będzie kruche.

Blokada ostrza

Oprócz głowni istotny jest również wybór typu blokady. Najczęściej spotykanym jest liner lock. Składa się z płytek bocznych, zwanych linerami, z których jedna posiada sprężynujące skrzydełko, które odgina się do środka rękojeści po otwarciu noża. Dzięki temu ostrze jest zabezpieczone przed samoczynnym złożeniem. Niektórzy producenci stosują dodatkowe elementy blokujące. Drugim, często spotykanym typem jest frame lock, gdzie zamiast cienkiego linera ostrze jest trzymane w ryzach przez boczną część obudowy. Trzeci rodzaj to back lock - czyli blokada tylna. Polega ona na tym, że na grzbiecie noża znajduje się specjalnie wyprofilowany element, a głownia posiada wycięcie odpowiadające jego kształtowi. Kiedy te elementy spotkają się, to sprężyna dociska dźwignię, której naciśnięcie spowoduje złożenie ostrza.

Sposób otwierania

Podział występuje także w kwestii metod rozkładania głowni. Najczęściej spotykany to flipper. Ostrze wysuwa się przez pchnięcie wypustki znajdującej się po przeciwległej stronie. Przy systemie kołkowym nóż otwiera się przy pomocy pchnięcia kołka umieszczonego z boku głowni. Trzecia metoda to rozkładanie poprzez złapanie palcami otworu wydrążonego w ostrzu i pociągnięcie go.

Rękojeść

Ostatni element to rękojeść i tu wiele zależy od indywidualnych upodobań, Najczęstszym materiałem, jaki można spotkać, jest tworzywo sztuczne. Dla producentów jest to wygodne, ponieważ mogą go dowolnie formować i profilować, czy umieszczać takie elementy jak na przykład wypustki, które pozwolą zwiększyć pewność chwytu. Spotyka się tu również stal, tytan czy włókno węglowe zapewniające zmniejszenie masy i częściowo pochłaniające drgania. Składane noże mogą mieć również funkcje dodatkowe takie jak ostrzałka, czy otwieracze do puszek i butelek. Te elementy zazwyczaj stanowią część rękojeści.