Opuszczone bazy wojskowe

Z założenia miały wzbudzać przerażenie, ale dziś straszą wyłącznie pustką. Przed laty otoczone drutem kolczastym i dziesiątkami żołnierzy, dziś dewastowane przez przypadkowych chuliganów i zbieraczy złomu. Nierzadko stają się dzikimi noclegowniami bezdomnych lub miejscami, gdzie lokalna młodzież spotyka się po szkole, by pić alkohol czy palić trawkę. Oto najbardziej osobliwe opuszczone bazy wojskowe.

Amerykański kompleks położony jest niedaleko miejscowości Nekomy w Północnej Dakocie i z pewnością należy do najbardziej "kosmicznych" miejsc na ziemi. Punktem charakterystycznym jest piramida przypominająca nieco te wznoszone niegdyś przez Azteków. To właśnie tam w latach 70. powstawały między innymi, nie do końca udane, rakiety antybalistyczne LIM-49A Spartan - pociski nuklearne mające na celu przechwytywanie wrogich (sowieckich) pocisków międzykontynentalnych. Powstały w 1975 roku kompleks, nazwany na cześć amerykańskiego dowódcy z czasów II wojny światowej Stanleya R. Mickelsena, funkcjonował niespełna rok. W lutym 1976 roku został zamknięty i powoli zaczął niszczeć. W 2012 roku baza została wystawiona na aukcję i sprzedana za niespełna 530 tys. dolarów.

Przez lata uchodził za jeden z najważniejszych ośrodków zapewniających Amerykanom kontrolę na Pacyfiku. Według niektórych historyków, podczas II wojny światowej to właśnie ta baza miała być celem Japończyków (ostatecznie zdecydowali się zaatakować Pearl Harbor), ponieważ była kluczowym punktem oporu amerykańskiej marynarki wojennej. Po wojnie wyspa stała się miejscem licznych testów atomowych i badań nad bronią chemiczną oraz biologiczną. To właśnie tam na masową skalę tworzono zabójczą mieszankę znaną pod kryptonimem "Agent Orange", którą wykorzystano podczas wojny w Wietnamie. Oficjalnie "pomarańczowa mieszanka" miała niszczyć uprawy oraz poszycie drzew, ale okazała się również śmiertelnie niebezpieczna dla ludzi. Wraz z końcem zimnej wojny baza na atolu Johnston zaczęła tracić na znaczeniu. Wieloletnia eksploatacja odbiła się na ekosystemie wyspy. W latach 90. zaczęto likwidować infrastrukturę, by w 2007 roku ostatecznie wycofać się z atolu.

Skaliste klify o nazwie Devil's Slide zlokalizowane są na wybrzeżu kalifornijskim i same w sobie stanowią dość upiorny widok. Grozy dodają im wybudowane na ich grzbietach bunkry, dziś zrujnowane i opuszczone. Sześć budynków, z których trzy częściowo znajdują się pod powierzchnią ziemi, powstało w latach 30. i stanowiło (wówczas bardzo nowoczesny) element morskiej obrony jednego z najważniejszych amerykańskich portów - San Francisco. Punkty obserwacyjne i radary miały zapewnić bezpieczeństwo zachodniemu wybrzeżu USA. Po wojnie bunkry - ze względu na zmianę zagrożeń i jednoczesny rozwój techniki wojskowej - stopniowo traciły na znaczeniu. W latach 70. bunkry na Devil's Slide częściej pełniły rolę planu filmowego niż funkcjonowały jako faktyczny kompleks militarny. W 1983 roku sieć umocnień została wykupiona przez prywatnego inwestora.

W skład liczącego 200 hektarów kompleksu wchodziło 60 budynków. Początkowo obiekt miał pełnić funkcję sanatorium dla berlińskich robotników, ale na skutek działań wojennych i tysięcy rannych żołnierzy napływających z frontów Wielkiej Wojny (przebywało tam ponad 17,5 tys. rekonwalescentów) szybko został przekształcony w szpital wojskowy. To właśnie w tym kompleksie, położonym nieopodal Berlina, w październiku i listopadzie 1916 roku dochodził do zdrowia ranny w bitwie pod Sommą młody niemiecki żołnierz Adolf Hitler. Nie dziwi zatem fakt, że w latach III Rzeszy ten stosunkowo nowoczesny szpital (jego budowę ukończono na początku XX wieku) cieszył się szczególnymi względami Führera. W 1945 roku został zajęty przez wojska sowieckie i stopniowo zaczął popadać w ruinę. Choć za czasów NRD był jednym z centrów badawczych nad chorobą Parkinsona, duża liczba budynków wymagała ogromnych nakładów finansowych i zaczęła ciążyć komunistycznym władzom. W latach 90. praktycznie opustoszały kompleks stał się planem filmowym
dla licznych hollywoodzkich produkcji (m. in. "Pianisty" i "Walkirii") oraz teledysków grupy Rammstein.

Bezsprzecznie jedną z ciekawszych opuszczonych baz wojskowych jest znajdujący się wewnątrz góry Tawros w pobliżu Sewastopola (Krym) podziemny port okrętów podwodnych - "Bałakława". Przez lata obiekt służył nie tylko jako baza dla jednostek podwodnych, ale również magazyn pocisków, rakiet i min. W kanale o długości ponad 600 metrów mogło jednocześnie stacjonować siedem łodzi podwodnych. Obiekt mógł również służyć jako stocznia remontowa - znajduje się w nim m.in. suchy dok.

"Bałakława" była miejscem praktycznie nie do zdobycia: podziemna forteca dysponowała grubymi ścianami mającymi uchronić ją przed wybuchem bomby atomowej o mocy nawet kilkuset kiloton, a w razie konieczności podwodny "wpływ" do bazy zamykano za pomocą potężnych wrót o masie około 150 ton. Swoje wojskowe funkcje "Bałakława" przestała pełnić w latach 90., stając się obiektem muzealnym. W ostatnim czasie nie brakuje głosów, że obiekt może ponownie zacząć pełnić funkcje militarne.

To jeden z najbardziej niesamowitych obiektów tego typu znajdujący się w Polsce. Położona na Zatoce Gdańskiej w pobliżu gdyńskich Babich Dołów torpedownia od kilku lat jest obowiązkowym pejzażem fotograficznym dla przybywających do Trójmiasta turystów.

Wybudowana w 1940 roku przez Niemców, przez kilka lat - wraz ze swoim siostrzanym obiektem na gdyńskim Oksywiu - była jednym z ważniejszych punktów produkcji i doskonalenia podwodnych bomb. Po wojnie rozkradziona przez wojska sowieckie popadła w ruinę. Dziś najczęściej pełni rolę poligonu dla komandosów z Formozy lub nurków.
KP