Owczy pęd spowalnia ewakuację

Zarówno eksperymenty z udziałem owiec, jak i ludzi wykazały, że pokonanie wąskiego przejścia zajmuje więcej czasu, jeśli każdy stara się ewakuować jak najszybciej – informuje „New Scientist”.

Spowalniający wpływ pośpiechu na ewakuację był często wskazywany jako istotny czynnik wpływający na liczbę ofiar – na przykład tragedii na brytyjskim Hillsborough Stadium (1989), kiedy z powodu paniki i złej organizacji zginęło 96 osób. Podczas pożaru w amerykańskim klubie nocnym The Station (2003) mimo wielu sprawnych wyjść ewakuacyjnych zginęło 100 osób, a 230 odniosło obrażenia, ponieważ wszyscy chcieli wyjść jednocześnie tym wyjściem, którym weszli. Dotychczas nie przeprowadzano jednak realistycznych eksperymentów potwierdzających to zjawisko.

Iker Zuriguel i jego koledzy z hiszpańskiego Uniwersytetu Nawarry zgromadzili w pomieszczeniu 95 ochotników i prosili ich o opuszczenie go na trzy sposoby - unikając wszelkiego fizycznego kontaktu, przy łagodnym kontakcie fizycznym oraz z dopuszczeniem łagodnego popychania. Im ostrzejsza była rywalizacja o pierwszeństwo, tym dłużej trwała ewakuacja. Gdy ludzie się popychali, tworzyli w drzwiach zator, co w razie prawdziwego zagrożenia jest śmiertelnie niebezpieczne.

Naukowcy posłużyli się także stadem głodnych owiec. Owce z reguły przepychają się, aby mieć dostęp do pokarmu, a w wyższej temperaturze poruszają się szybciej. Badacze porównywali prędkość ich przechodzenia przez drzwi w dni ciepłe i chłodniejsze. Zgodnie z oczekiwaniami, gdy było cieplej, poszczególne owce poruszały się szybciej, ale całe stado wolniej się wówczas ewakuowało.

Trzeci eksperyment wykazał podobny efekt w przypadku szklanych paciorków - także one przepychały się przez wąskie przejście tym wolniej, im bardziej starano się je do tego "skłonić". Jak wyjaśniają autorzy badań, uzyskane wyniki mogą posłużyć do opracowania skuteczniejszych metod ewakuacji i lepszych wyjść ewakuacyjnych.