Pieprzna historia rodem z Weinviertel.

]( http://www.vinisfera.pl )

* Weinviertel. Duże połacie pól, lekko pofałdowane wzgórza kryją wielość kolorów i smaków - winnice i inne uprawy powodują, że (szczególnie jesienią) krajobraz jest tu łagodnie zróżnicowany i wielobarwny.*

Jak przystało na największy region winiarski, Weinviertel jest - jak na austriackie możliwości - rozległy, rozciąga się od granicy z Czechami na północy do Dunaju na południu oraz od Manhartsbergu na zachodzie do granicy ze Słowacją na wschodzie.

Weinviertel (czyli "winna ćwiartka") dzieli się na trzy subregiony - zwłaszcza pod względami dotyczącymi różnicy w klimacie i glebach. Zachodnia część, rozciągająca się dookoła historycznego miasta Retz, np. w dolinie Mailberg czy w Haugsdorf ma gorący i suchy mikroklimat, który sprzyja produkcji win czerwonych.

W tej części, zwłaszcza wokół Röschitz są warunki sprzyjające winom białym - rosnące tu na trudnej, pierwotnej skale riesling i gruner veltliner nabierają mineralnego charakteru. Z kolei północno-wschodnia część Weinviertel, w okolicach miasta Poysdorf, to miejsce, gdzie powstają niezłe wina musujące. Gleby lessowe sprzyjają tu uprawom welschrieslinga i grüner veltlinera, których struktura idealnie nadaje się właśnie do produkcji bąbelków (sekt). Wapienne skały dominują w okolicach Staatz i Falkenstein, w stronę czeskich Moraw, ku północnej granicy Weinviertel. Południowy-wschód rozciąga się wzdłuż krańców Marchfeld, wokół wioski Mannersdorf. Tu klimat jest zoptymalizowany dla dobrego dojrzewania rieslinga, traminera i pinotów, z których powstają zarówno wina wytrawne jak i słodkie. Wszystko dzięki temu, że w miejscu tym wyczuwalne są cieple wpływy znad Doliny Panońskiej oraz rzeki March. Jeszcze słówko o rieslingu z "winnej ćwiartki" - niezłe wydania tych win pochodzą także z okolic miasteczka Wolkersdorf,
blisko granic Wiednia, z winnic na stokach wzgórza Bisamberg.

Jeśli chodzi o odmiany winorośli, które się tu uprawia, to swoją bezwzględną dominację zaznacza tutaj odmiana, o którą oparto apelację DAC. Chodzi o grüner veltlinera - zajmuje on ponad 50 % upraw. Będę jeszcze o nim pisał za chwilę. Wśród białych odmian kolejną ważną jest welshriesling (9%), muler thürgau (6%), weissburgunder (4%), reszta białych zajmuje ok. 9%. W Weinwiertel powstaje też pewna ilość win czerwonych. Najwięcej w winnicach rośnie blauer portugisera (10%), zweigelta (6%), blauburgera (3%), pozostałe są mniej istotne (2%). Jako się rzekło - Weinviertel bez wątpienia jest zieloną krainą grüner veltlinera. Jest go tutaj sporo - 8.5 tysiąca hektarów nasadzeń.

Wiemy, że ta biała, "pikantna" odmiana uprawiana jest na tych terenach od wielu wieków. Jest charakterystyczna i warta uwagi, dlatego słusznie buduje się na niej wizerunkową politykę regionu (i w sumie ogólny obraz winiarskiej Austrii)
. Jest to o tyle ciekawe, bo przez długi czas pozostawała ona w cieniu i jeszcze nie tak dawno temu niewielu winomanów miało pojęcie o tym austriackim autochtonie. Niewiele osób pewnie też podejrzewało, że można na tej odmianie zbić całkiem niezły wizerunkowy kapitał. Okazało się, że to możliwe, jeśli tylko ma się do zaoferowania coś naprawdę jakościowego. A grüner veltliner bardzo przypadł do gustu konsumentom.

Dziś świat winiarski patrzy na grünera z zainteresowaniem, nasadzenia znajdziemy w Niemczech, Czechach, Słowacji a eksperymentalne uprawy w Chile czy Australii.

Grüner veltliner - tę nazwę przyjęto w połowie XIX wieku. W historycznych annałach można spotkać określenie "grüner muskateller", choć odmiana ta nie ma żadnych genetycznych koligacji z rodziną muscatów. Nazywano go tak zapewne ze względu na intensywną aromatyczność.

Typowe aromaty jakich zwykle w grünerach z Wainviertel doznamy, to aromaty "zielone" - jabłka, skoszonej trawy, szparagów, świeżo zerwanej gałązki, pieprzu, np. zielonego czy czarnego (ta "pieprzna" cecha grüner veltlinera często jest podkreślana) a także owocowej nuty oraz wyraźnej kwasowości.

Grüner jest odmianą ciekawie adaptującą się w różnych warunkach, siedlisko dobrze kształtuje jego cechy - w dobrych wydaniach win widać, jak odmiana ta jest w stanie ładnie "przenosić" nuty mineralne. Mocniejsze, bardziej gęste wersje z cieplejszych roczników mają potencjał dojrzewania (osiągają czasem 14% alkoholu) i ładnego rozwijania struktury. Pieprzowe, pikantne akcenty i solidna materia pochodzą zazwyczaj z gleb lessowych. Iły i gliny nasycają często grünera tłustą fakturą i krzepką budową. Z kolei gleby łupkowe, czy bardziej skaliste dają delikatniejszą pikantność i dobrze zaakcentowane nuty mineralne. W Weinviertel powstają głównie wytrawne grünery, ale jest też pewna ilość win deserowych, (m.in. powstałych z gron dotkniętych szlachetną pleśnią - botrytis cinerea). Niemal wszyscy winiarze w sprzyjających latach produkują wina słodkie typu Eiswein czy Beerenauslese.

Weinviertel to pierwszy austriacki region, który otrzymał apelację DAC (Districtus Austriae Controllatus), stało się to w 2002 roku. W roku 2009 wprowadzono kolejną - Weinviertel DAC Reserve. Dla regionu ważne było wypracowanie takiego specyficznego, charakterystycznego stylu, domkniętego przez odpowiednie oznaczenia winiarskie. Odpowiednia kontrola jakościowa i stylistyczna pozwala konsumentom łatwiej znaleźć i rozpoznawać wino, dać jakiś sygnał o jego charakterze.

Jakie więc wymogi organoleptyczne i techniczne obejmują wina oznaczone jako Weinviertel DAC? Oto one. Wina muszą pochodzić z odmiany grüner veltliner. To podstawa. Dla Weinviertel DAC classic: dopuszczone jest 12% mocy alkoholu. Kolor wina powinien być jasnożółty (ew. z dopuszczalnym zielonożółtymi refleksami). Wino powinno być aromatyczne (korzenny, pieprzny nos, bez oznak botrytis i użycia beczki). Styl wytrawny z maksymalnym resztkowym cukrem - 6g/l.

Z kolei wino oznaczone jako Weinviertel DAC reserve musi wyróżniać się szczególnie udaną, wyrazistą i krzepką budową i intensywnością smaków. Maksymalna dopuszczalna zawartość resztkowego cukru to 9 g/l, a zawartość alkoholu wynosić ma minimum 13%. Styl powinien być wytrawny, gęsty, pełny. W aromatach dominować mają nuty korzenne, pieprzne, jest dopuszczalny delikatny akcent botrytis, dopuszczone jest również użycie beczki do dojrzewania wina.

Producenci z Weinviertel warci szczególnej uwagi to, m.in: Zull, R.&A. Pfaffl, Graf Hardegg, Weinrieder, Ewald Gruber czy Gschweicher. Enoturyści, którzy do "winnej ćwiartki" zawitają nie będą się nudzić. Region słynie z licznych ładnie utrzymanych piwnic, uporządkowanych, ułożonych w cały ciąg uliczek (Kellergassen). Najładniejsze znajdziemy w Poysdorf, Pillersdorf czy Mailbergu. Wydrążone w lessowej glebie tunele nadają się idealne do przechowywania wina. Można w tych miejscach spokojnie wizytować i szukać najlepszego dla siebie wina.

Oczywiście Weinviertel nie samym winem stoi. Warto tu wpaść na turystyczną wycieczkę. Jest co oglądać, oprócz swawoli po winiarskich bezdrożach można zaglądnąć do warownego zamku Kreuzenstein (znajdującego się między Korneuburg i Stockerau), w Grossmugl zobaczyć można kopiec ziemny, tzw. tumulus, relikt z ery halsztackiej, liczący 2500 lat.

Mariusz Kapczyński

Oficjalne wydanie internetowewww.vinisfera.pl