Problemy z pamięcią - prosty sposób na jej poprawę

Problemy z pamięcią zdarzają się każdemu z nas. Niekoniecznie świadczy to o tym, że nasz mózg działa nieprawidłowo, mamy schorzenia układu krwionośnego lub dopadła nas starość. Po prostu w codziennym natłoku informacji mimowolnie przeprowadzamy selekcję, która obroni nas przed chaosem i rozkojarzeniem. Co jednak w sytuacji, gdy usilnie staramy się przypomnieć sobie coś bardzo ważnego, ale się to nie udaje? Jest na to sposób: wystarczy zamknąć oczy.

Brytyjscy naukowcy z Uniwersytetu Surrey dowodzą na łamach "Legal and Criminological Psychology", że tak banalna czynność jak zamknięcie oczu sprawia, że nasza pamięć działa sprawniej, a nam samym łatwiej jest odtworzyć szczegóły, których z początku nie możemy sobie przypomnieć.

Badania przeprowadzono wśród 178 osób. W pierwszym etapie uczestnicy oglądali niemy film o prostej fabule: do domu przyjeżdża elektryk, naprawia instalację, a następnie kradnie różne przedmioty. Następnie mieli za zadanie opowiedzieć ze szczegółami obejrzany film - m. in. odpowiadali na pytania typu: "Jak brzmiał napis na furgonetce?".

Okazało się, że osoby, które poproszono o zdanie relacji z zamkniętymi oczami, radziły sobie znacznie lepiej od uczestników, którym postawiono warunek, że podczas opowiadania muszą mieć oczy otwarte. Zaobserwowano również inną prawidłowość: osoby, które odtwarzały film w formie pytanie-odpowiedź z drugą osobą, były w stanie przypomnieć sobie więcej szczegółów niż uczestnicy poproszeni o monolog. Ogólnie osoby, którym pozwolono na zamykanie oczu podczas procesu przypominania sobie detali dały 23 procent więcej odpowiedzi poprawnych.

W drugiej części badań skupiono się nie tyle na pamięci wizualnej, co na pamięci słuchowej. Uczestnikom zaprezentowano klip z rekonstrukcją przestępstwa. Ponownie okazało się, że zamykanie oczu znacznie poprawia przypomnienie sobie szczegółów obejrzanego filmu - zarówno warstwy wizualnej, jak i słownej.

Dlaczego zamknięcie oczu ma zbawienny wpływ na odtwarzanie w pamięci widzianych zdarzeń? Naukowcy przypuszczają, że ta prosta czynność sprzyja koncentracji i w pewien sposób "odgradza" nas od świata zewnętrznego. Odkrycie tej prostej zależności może być nie tyle pomocne w drobnostkach codziennego życia, co w sprawach poważniejszych, np. w sprawach kryminalnych podczas przesłuchań. Uczeni mają nadzieję, że policja wykorzysta ich odkrycie i w razie problemów z pamięcią będzie zachęcać świadków, by ci po prostu zamknęli oczy.