Prostata i jej schorzenia - czy jest się czego bać?

Jak wynika z raportu opublikowanego przez "Journal Oncology", rak prostaty jest czwartym nowotworem pod kątem częstotliwości występowania w krajach Unii Europejskiej i drugim pod względem umieralności. W Polsce z jego powodu umiera około 4 tysiące mężczyzn rocznie. Czy słusznie należy się go bać i jak się przed nim ustrzec?

Po co mężczyźnie prostata?

Prostata, czyli tzw. gruczoł krokowy, jest niewielkim, ale niezwykle istotnym elementem męskiego układu rozrodczego. Jego główną funkcją jest produkcja wydzieliny będącej składową nasienia, która odżywia i chroni plemniki.

U młodych mężczyzn prostata ma wielkość orzecha włoskiego i waży ok. 20 gramów. Wraz z wiekiem powiększa się, a jeśli dzieje się to zbyt szybko, może powodować problemy np. z oddawaniem moczu, ponieważ znajduje się pod pęcherzem, otacza górną część cewki moczowej i powoduje jej ucisk.

Przerost prostaty - czy to niebezpieczne?

Powiększająca się prostata jest zjawiskiem naturalnym. Jej łagodny przerost można zaobserwować już u 40-letnich mężczyzn, ale objawy z tym związane występują rzadziej, niż u co drugiego z nich. Czy warto zatem odwiedzać specjalistę? Tak, ponieważ dobrze jest upewnić się, że za powiększenie prostaty i objawy z nim związane nie odpowiadają zmiany mogące być złośliwe - np. guzy.

Objawy przerostu prostaty:

• wydłużony czas oczekiwania na oddanie moczu,
• słaby lub nieregularny strumień moczu,
• zatrzymanie części moczu, powodujące częstą potrzebę wizyt w toalecie,
• niekontrolowane oddawanie moczu,
• częstsze, niż dwukrotne wstawanie w nocy aby oddać mocz,
• ból w okolicy krocza (obszar między moszną i odbytem),
• krwiomocz - krew w moczu.

Rak prostaty

W początkowym stadium choroba przebiega niemal bezobjawowo, dlatego w wielu przypadkach rozpoznawana jest dopiero w zaawansowanym stadium. Proces chorobowy zaczyna się niewinnie – to głównie problemy z oddawaniem moczu. Panowie bardzo często bagatelizują podobne objawy i na wizytę do specjalisty wybierają się dopiero wtedy, gdy choroba mocno już się rozwinęła. Spadają wówczas szanse na całkowite wyleczenie raka prostaty.

Różnica między nowotworem gruczołu krokowego, a jego łagodnym przerostem, jest taka, że w pierwszym przypadku obserwuje się naciek na okoliczne tkanki oraz przerzuty do innych narządów, w tym także do kości. Bywa, że sama prostata nie daje żadnych dolegliwości, a rozpoznanie raka ma miejsce dopiero wtedy, kiedy przerzutem objęte są już inne tkanki oraz narządy, dlatego tak ważna jest kontrola stopnia przyrostu prostaty. Wśród panów podejmujących regularne badania profilaktyczne wraz z określeniem wartości antygenu PSA, ryzyko zachorowania na raka prostaty spada aż o 21 proc. (New England Journal of Medicine), a rozpoznanie choroby w jej wczesnym stadium podnosi szanse na całkowite wyleczenie.

(Dane na podstawie raportu "Prostata na lata")

Inne schorzenia: zapalenie prostaty

Innym schorzeniem, na które zapadają panowie, jest zapalenie gruczołu krokowego. Jego najczęstsza przyczyna to stan zapalny w obrębie układu moczowego, który rozszerza się także na prostatę. Objawem wskazującym na to schorzenie jest najczęściej piekący ból podczas oddawania moczu, potrzeba jego częstego oddawania, czasem także gorączka i ogólne złe samopoczucie. Leczenie polega głównie na przyjmowaniu antybiotyków pod kontrolą specjalisty.

Profilaktyka - gdzie i kiedy się badać?

Ryzyko zachorowania na raka prostaty jest wyższe u mężczyzn, których ojciec lub brat chorował na ten rodzaj nowotworu. Ponadto, rozwojowi choroby sprzyja nadwaga, siedzący tryb życia, schorzenia weneryczne, a także zapalenia układu moczowego i wstrzemięźliwość płciowa. Jeżeli chce się uniknąć ryzyka zachorowania, należy wyeliminować z diety wysokoprocentowy alkohol i ostre przyprawy - ich nadmierne spożycie powoduje obrzęk gruczołu krokowego, ograniczyć mleko oraz urozmaicić jadłospis o warzywa i owoce. Jednak najważniejszym elementem dbania o zdrowie męskiego układu rozrodczego są badania profilaktyczne. Firma Medicover skomponowała pakiety badań dedykowane mężczyznom, które można wykonać bez konieczności wizyt u kilku lekarzy, szerzej o ofercie na stronie: pakiet "Świadomy Mężczyzna" w MediStore.