Rozpędził się do prędkości 7275 km/h. Rekord, którego nie udało się pobić do dziś

Rozpędził się do prędkości 7275 km/h. Rekord, którego nie udało się pobić do dziś
Źródło zdjęć: © WP.PL

Podróż samolotem z Warszawy do Nowego Jorku zajmuje dziś ok. 9 godzin. To niewiele, jeśli porównamy to z ofertą krajowych połączeń kolejowych, gdzie mniej więcej tyle samo godzin trzeba spędzić w pociągu z Gdańska do Krakowa. Istnieją jednak rozwiązania, które pozwoliłyby skrócić podróż ze stolicy Polski do najsłynniejszej metropolii świata. I to skrócić znacznie. Co powiecie na ograniczenie tego czasu do jednej godziny? Zapraszamy na pokład samolotu X-15, który potrafił rozpędzić się do imponującej prędkości 7275 km/h.

Niektóre z rozwiązań, które rozwijane były kilka dekad temu, do dziś robią wielkie wrażenie. Jednym z nich był z pewnością rakietowy samolot X-15. Wyprodukowana przez firmę North American Aviation maszyna należała do klasy samolotów hipersonicznych, czyli takich, których prędkość przekracza mach 5. Prędkość maksymalna produkowanego w latach 50. ubiegłego wieku wehikułu wynosiła 6 Ma. Dla porównania, popularny F-16 osiąga "tylko" 2,02 Ma (ok. 2120 km/h), a najsłynniejszy naddźwiękowy samolot pasażerski, Concorde mógł przemieszczać się z prędkością maksymalną 2,04 Ma.

North American X-15 po raz pierwszy wzbił się w powietrze w czerwcu 1959 r., pięć lat po tym, jak jego specyfikacja została zaprezentowana inżynierom. Nie tylko sama konstrukcja była rewolucyjna, przypominając w większym stopniu rakietę niż samolot, ale także wykorzystane do jej produkcji materiały. Było to niezbędne, bo kosmiczny samolot wzbijał się na niespotykaną do tej pory wysokość, w czasie jednego z lotów osiągając rekordowy wówczas pułap 110 kilometrów. Ze względów bezpieczeństwa do jego produkcji użyto materiału znanego jako inconel - był to stop chromu, niklu i żelaza. Jego użycie pozwalało mu przetrwać nawet w najbardziej ekstremalnych temperaturach, sięgających 800 stopni Celsjusza.

Jeszcze większe wrażenie musiał robić napęd tego demona prędkości. Zastosowano w nim zupełnie nową odmianę silnika odrzutowego. Thiokol XLR99-RM-2, który pozwalał na uzyskiwanie dosłownie kosmicznych osiągów, zużywał blisko 7 ton paliwa na 80 sekund lotu. Sam samolot miał stosunkowo niewielkie skrzydła - ich rozpiętość wynosiła niespełna 7 metrów - i długość nieco ponad 15 metrów. Z tego powodu dostarczał wielu problemów z pilotowaniem. Do zadania tego byli oddelegowani specjalnie przeszkoleni piloci, którzy musieli umieć sobie radzić w najbardziej skrajnych warunkach - chodzi tu przede wszystkim o gigantyczne przeciążenia powstające w czasie przyspieszania. X-15, który z wyłączonymi silnikami był wynoszony na wysokość przez bombowce B-52 (nie wzbijał się samodzielnie), po odłączeniu się od samolotu-matki i po uruchomieniu napędu natychmiast rozwijał maksymalną moc. W tych warunkach brak odpowiedniego przygotowania mógł w najlepszym razie skutkować utratą przytomności. Jednym z dwunastu pilotów X-15 został
Neil Armstrong - pierwszy człowiek na Księżycu. W sumie powstały 3 takie maszyny, które służyły agencji kosmicznej NASA i amerykańskim siłom zbrojnym. Łącznie wykonały one 199 lotów. Według ekspertów, X-15 jest jednym z najważniejszych załogowych samolotów, które kiedykolwiek wzbiły się w powietrze, choć przyznają, że bardziej od samolotu przypominał przerośniętą strzałę. Zauważają, że to właśnie ten projekt przyczynił się w dużej mierze do rozwoju amerykańskiego programu lotów promów kosmicznych. Realizacja projektu X-15 wymusiła też uruchomienie innych programów, związanych np. ze stworzeniem odpowiednich kosmicznych skafandrów.

"Jeśli chodzi o samoloty załogowe, ustanowił rekordy, które muszą dopiero zostać przełamane" - powiedziała historyk Stephanie Smith z amerykańskich sił zbrojnych. "To był najbardziej produktywny program badawczy dla lotnictwa, który pozwolił na wykonanie prawdziwego skoku do przodu".

Nie udało się niestety uniknąć tragedii. W 1967 r. Michael Adams wzbił się na wysokość ponad 80 kilometrów. Potem jego samolot wpadł w korkociąg i rozpadł się jeszcze w powietrzu. Ze względu na pułap, jaki wówczas przekroczył, zdarzenie zostało zakwalifikowane jako katastrofa kosmiczna, a sam Adams otrzymał po śmierci oznakę astronauty.

Rekordy, które zostały ustanowione przez X-15, długo nie zostały pobite. Lepszymi osiągami mogły się pochwalić jedynie promy kosmiczne. Dopiero w 2004 r. samolot SpaceShipOne pobił osiągnięcie wysokości ustanowione przez X-15, wzbijając się na pułap 112 kilometrów. Czy inne wyczyny wyprodukowanego w 1959 r. samolotu rakietowego mogą zostać wkrótce zdetronizowane?

W tej chwili trwają prace nad kosmicznym samolotem wojskowym X-41 (projekt wciąż określany jako ściśle tajny) oraz samolotem XS-1, który będzie mógł poruszać się z prędkością dziesięciokrotnie większą niż prędkość dźwięku i służyć funkcjom transportowym.

(rc/ac/facet.wp.pl)

Źródło artykułu: WP Facet

Wybrane dla Ciebie

Funkcjonalne smartwatche do 500 zł. Zdziwisz się, co potrafią
Funkcjonalne smartwatche do 500 zł. Zdziwisz się, co potrafią
Jedyna rzecz, którą musi mieć w szafie każdy facet. Przyda się teraz i wiosną
Jedyna rzecz, którą musi mieć w szafie każdy facet. Przyda się teraz i wiosną
Najpopularniejsze słuchawki z redukcją szumów za mniej niż 300 zł
Najpopularniejsze słuchawki z redukcją szumów za mniej niż 300 zł
Jaka kurtka na stok? Kurzajewski nie mógł wybrać lepiej. Ten model jeszcze długo mu posłuży
Jaka kurtka na stok? Kurzajewski nie mógł wybrać lepiej. Ten model jeszcze długo mu posłuży
Najtańsze soundbary z subwooferem. Co kupisz za mniej niż 600 zł?
Najtańsze soundbary z subwooferem. Co kupisz za mniej niż 600 zł?
Jędrzejak zna skuteczny sposób na mrozy. Wydasz na niego zaskakująco mało
Jędrzejak zna skuteczny sposób na mrozy. Wydasz na niego zaskakująco mało
Popularne projektory laserowe do 5 tys. zł. Dlaczego warto je wybrać?
Popularne projektory laserowe do 5 tys. zł. Dlaczego warto je wybrać?
System multimedialny w starym samochodzie. Jak to zrobić?
System multimedialny w starym samochodzie. Jak to zrobić?
Wybieramy kapcie męskie: śmieszne, ciepłe, a może skórzane?
Wybieramy kapcie męskie: śmieszne, ciepłe, a może skórzane?
Ciepła i praktyczna kurtka narciarska męska. Jaką wybrać, aby posłużyła ci przez lata?
Ciepła i praktyczna kurtka narciarska męska. Jaką wybrać, aby posłużyła ci przez lata?
Kultowe trapery kupisz za grosze. Podobne nosi Maciej Musiał
Kultowe trapery kupisz za grosze. Podobne nosi Maciej Musiał
Swetry i bluzy męskie. Przegląd najmodniejszych modeli na zimę
Swetry i bluzy męskie. Przegląd najmodniejszych modeli na zimę