Ted Kaczynski - naukowiec, który stał się terrorystą

22 września 1995 roku czytelnicy "Washington Post" znaleźli w gazecie wkładkę zawierającą niezwykły manifest zatytułowany "Społeczeństwo przemysłowe i jego przyszłość". Szok wywołała informacja, że jego autorem jest najbardziej poszukiwany terrorysta, nazywany w mediach Unabomberem (było to nawiązanie do kryptonimu śledztwa FBI, czyli UNABOM - University Airline Bombings, który nadano na początku działalności zamachowca, wysyłającego wówczas ładunki wybuchowe do osób związanych z wyższymi uczelniami oraz liniami lotniczymi).

Unabomber domagał się publikacji manifestu, grożąc, że w przeciwnym razie wznowi zbrodniczą działalność. "Rewolucja przemysłowa oraz jej konsekwencje okazały się katastrofą dla rodzaju ludzkiego. (...) Kontynuowanie rozwoju technologii pogorszy jedynie sytuację. Z pewnością podporządkuje ludzi jeszcze większym nieudogodnieniom i narazi naturalny świat na jeszcze większe szkody, prawdopodobnie doprowadzi do większego rozłamu społecznego i psychologicznego cierpienia" - przekonywał terrorysta. Jego zdaniem system przemysłowo-technologiczny pozbawił ludzkość wolności i zdolności do kontrolowania własnego życia. Dlatego obowiązkiem świadomych jednostek jest destabilizacja społeczeństwa, która ma doprowadzić do antytechnologicznej rewolucji, a w konsekwencji - powrotu do egzystencji zgodnej z naturą.

FBI zgodziła się na publikację manifestu, licząc, że jego specyficzny styl pozwoli na identyfikację autora. Śledczy mieli rację...

Twórcą manifestu był Theodore Kaczynski, który urodził się w 1942 roku w Chicago, w rodzinie polskich emigrantów. Od wczesnej młodości wyróżniał się ogromną inteligencją (jego IQ wynosi 170), która pozwoliła mu przeskakiwać kolejne klasy i w wieku 16 lat otrzymać stypendium na słynnym uniwersytecie Harvarda. Jedocześnie był jednak zakompleksionym chłopakiem, nie potrafiącym nawiązywać kontaktów z rówieśnikami, zwłaszcza dziewczynami.

W pracy naukowej nie miał takich problemów. Na Harvardzie rozwiązywał zadania matematyczne, z którymi trudzili się nawet doświadczeni profesorowie. Doktorat obronił się na Uniwersytecie Michigan, a później został zaproszony do objęcia stanowiska asystenta na wydziale matematyki prestiżowej uczelni w kalifornijskim Berkeley.

W ciągu kilku lat Ted Kaczynski zostałby prawdopodobnie profesorem, ale nieoczekiwanie zrezygnował z kariery naukowej. Jego ówcześni współpracownicy wspominali, że nie potrafił przystosować się do otoczenia. Czuł się osamotniony i bezradny wobec kobiet. Odwiedził nawet psychiatrę, ponieważ planował zmianę płci. W końcu porzucił uniwersytet i zamieszkał w małej chacie w stanie Montana, bez dostępu do prądu, bieżącej wody czy telefonu. Wśród okolicznych mieszkańców był nazywany Einsteinem, a jego obsesją stała się walka ze społeczeństwem przemysłowym i postępem technicznym, który - zdaniem Kaczynskiego - niszczył świat.

W 1978 r. Ted postanowił rozpocząć bardziej efektywną wojnę z systemem. W ciągu następnych 17 lat stał się jednym z najbardziej poszukiwanych amerykańskich terrorystów.

25 maja 1978 na parkingu Uniwersytetu Illinois w Chicago znaleziono paczkę, która rzekomo została zwrócona do nadawcy, profesora inżynierii materiałowej, Buckley'a Crista. Naukowcowi wydało się jednak podejrzane, że wróciło do niego coś, czego nie wysyłał i zawiadomił kampusowego policjanta. Gdy ten otworzył pakunek, pokojem wstrząsnął wybuch. Na szczęście funkcjonariusz doznał tylko niewielkich obrażeń.

Rok później kolejny ładunek eksplodował w budynku technologii Uniwersytetu Northwest. Inną bombę znaleziono również w ładowni Boeinga 727 lecącego z Chicago do Waszyngtonu. Na szczęście zapalnik czasowy nie zadziałał prawidłowo i ładunek, zamiast eksplodować, zaczął dymić. Samolot lądował awaryjnie.

Jednak ilość materiałów wybuchowych mogła rozsadzić maszynę w powietrzu, dlatego sprawą zainteresowała się FBI. Bez trudu powiązano ją z zamachami na uniwersytetach, ponieważ wszystkie ładunki opatrzone były literami "FC", skrótem do "Freedom Club". Mimo szeroko zakrojonego śledztwa, terrorysta przez wiele lat pozostawał nieuchwytny. Przypominał o sobie co kilka miesięcy, dostarczając kolejne bomby. Już nie tylko osobom związanym z uniwersytetami czy liniami lotniczymi.

11 grudnia 1985 r pierwszą śmiertelną ofiarą Unabombera stał się Hugh Campbell Scrutton. 38-letni właściciel wypożyczalni komputerów w Sacramento zginął, gdy podniósł bombę ukrytą w papierowej torbie. Rannych zostało także dwóch pracowników sklepu, a fragmenty ładunku znajdowano w promieniu blisko 200 metrów. "Doskonale. Ludzki sposób, żeby kogoś usunąć. Prawdopodobnie nic nie poczuł" - zanotował w dzienniku Kaczynski.

(fot. Eastnews)

Na jednym z metalowych odłamków bomby, która eksplodowała w Sacramento agenci FBI odnaleźli inicjały "FC'. W śledztwo dotyczące Unabombera zaangażowano kolejne rzesze specjalistów. Sprawdzono tysiące poszlak, przesłuchano setki podejrzanych, a za pomoc w odnalezieniu terrorysty wyznaczono rekordową nagrodę - milion dolarów. Bez skutku. Efektem śledztwa był tylko portret pamięciowy przedstawiający mężczyznę o krótko przystrzyżonych wąsach, w ciemnych okularach, z naciągniętym na głowę kapturem. Kaczynski przeprowadził 16 zamachów. Apogeum nastąpiło w latach 1994-95, gdy w odstępie kilku miesięcy zabił dwie osoby - dyrektora nowojorskiej agencji reklamowej i prezesa Kalifornijskiego Stowarzyszenia Przemysłu Leśnego. We wrześniu 1995 r. "Washington Post" opublikował wspomniany już manifest Unabombera, wywołując ogromne zainteresowanie, a nawet stając się pretekstem do poważnych dyskusji naukowych. Specyficzny styl artykułu wzbudził także zainteresowanie brata Kaczynskiego, który dopatrzył się w tych
przemyśleniach poglądów Teda i podzielił się swoimi podejrzeniami ze śledczymi. 3 lipca 1996 roku Unabomber został wyprowadzony w kajdankach ze swojej leśnej chaty. Wewnątrz znaleziono m.in. materiały wybuchowe i pierwszą wersję manifestu. Kaczynski przyznał się do wszystkich zarzutów i w 1998 r. usłyszał wyrok poczwórnego dożywocia bez prawa zwolnienia warunkowego. Psycholog sądowy uznał, że mężczyzna cierpi na schizofrenię paranoidalną. Terrorysta odsiaduje wyrok w więzieniu ADX Florence w stanie Kolorado.

Rafał Natorski /PFi, facet.wp.pl