Ten rak zabija największą liczbę Polaków

Rak płuca to nowotwór, który występuje w Polsce najczęściej. Co roku wykrywa się go u 20 tysięcy osób. Wśród mężczyzn stanowi 21 proc. wszystkich zachorowań na nowotwory (w dalszej kolejności znajduje się rak gruczołu krokowego [13 proc.], rak jelita grubego [12 proc.] i rak pęcherza moczowego [7 proc.]. Jak wynika z danych przedstawionych na specjalistycznym portalu onkologia.org.pl jest też najczęstszą przyczyną zgonów (31 proc. przypadków). Jednak 4 na 10 uczniów nie potrafi prawidłowo wskazać przyczyn tego nowotworu.

Statystyki z różnych krajów Europy pokazują, że na raka płuca chorują coraz młodsi ludzie. Przede wszystkim mężczyźni. Jakie są tego przyczyny? Wiele osób zaczyna regularnie palić papierosy już w wieku kilkunastu lat. Kiedy mają 35-40 lat są palaczami z bardzo długim stażem. W ich przypadku ryzyko zachorowania na raka płuca jest bardzo duże, a szanse na wyleczenie bardzo małe.

Fundacja Rosa i Fundacja Onkologiczna DUM SPIRO-SPERO, organizatorzy programu Rakoobrona, sprawdziły wiedzę uczniów na temat profilaktyki nowotworowej. Co uczniowie wiedzą o przyczynach raka płuca i jego profilaktyce? - Prawie 85 proc. uczniów deklarowało, że wie, czym jest rak płuca, ale tylko 58,2 proc. potrafiło prawidłowo wskazać przyczyny tego nowotworu - mówi Martyna Niewójt z Fundacji Rosa, szefowa programu Rakoobrona. Uczniowie odpowiadali w ankietach m.in., że "rak płuc to inaczej rozedma płuc", a spowodować go może "promieniowanie z bateryjki telefonu" czy "nieleczone zapalenie płuc". Jedna z uczennic napisała, że "rakowi chyba nie da się zapobiec, każdy ma go w sobie i czasem on się po prostu rozwija". - Przyczyny raka płuca, czyli przede wszystkim palenie papierosów, które zawierają kilkaset substancji rakotwórczych, powinny być dobrze znane. Wyniki ankiet uświadomiły nam jednak, że w Polsce brakuje edukacji w zakresie profilaktyki nowotworowej - mówi Martyna Niewójt.

Palenie już dziesięciu sztuk papierosów dziennie zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuca aż pięciokrotnie. Ten nowotwór rozwija się powoli i długo nie daje objawów. Również inne szkodliwe dla zdrowia skutki palenia papierosów występują dopiero po dłuższym czasie od rozpoczęcia palenia. Większość młodych ludzi dostrzega co prawda związek między paleniem papierosów a zwiększonym ryzykiem rozwoju nowotworu, ale perspektywa zachorowania jest dla nich często zbyt odległa, by mogła wpłynąć na rzucenie lub nierozpoczynanie palenia. Celem programu Rakoobrona jest uświadomienie uczniom, że ich styl życia ma bezpośredni wpływ na ryzyko zachorowania na raka płuca w przyszłości. - Materiały edukacyjne, które przesyłamy szkołom zgłaszającym się do programu, zostały przygotowane w sugestywnej, nowoczesnej formie. Chodzi nie tylko o przekazanie informacji, lecz także o skłonienie do rzeczywistej zmiany zachowań - mówi Martyna Niewójt.

Badania wiedzy uczniów na temat profilaktyki nowotworowej zostały przeprowadzone na reprezentatywnej próbie ponad 1500 uczniów z 64 gimnazjów, liceów i techników w całej Polsce. Miały formę ankiet. Pytania dotyczyły trzech rodzajów nowotworów - raka płuca, czerniaka skóry i raka szyjki macicy. Chorują na nie najczęściej osoby dorosłe, ale zachowania i nawyki zwiększające ryzyko zachorowania, jak palenie papierosów w przypadku raka płuca, pojawiają się już w wieku młodzieńczym.

(fot. rkbn)

Program Rakoobrona jest skierowany do młodzieży w wieku 14-19 lat i przewiduje zajęcia edukacyjne w szkołach - w wymiarze jednej godziny lekcyjnej, dla uczniów klas II i III szkół gimnazjalnych oraz I-III szkół ponadgimnazjalnych.

(fot. rkbn)

Dla szkół, które wyrażą zainteresowanie programem, Fundacja Rosa przygotowała profesjonalne materiały edukacyjne, opracowane w atrakcyjnej dla młodych ludzi formie. Materiały są przekazywane bezpłatnie. Do programu mogą się zgłaszać szkoły z całej Polski.