To musisz wiedzieć, zanim kupisz lunetę lub lornetkę

Ile kosztuje dobra lornetka? Na jakie parametry musimy zwrócić uwagę chcąc kupić lunetę. Czym różnią się współczesne lornetki od tych sprzed kilkudziesięciu lat?

Na pytania redakcji odpowiada Marcin Górko, Nikon Polska

WP: * Jaką optykę wykorzystują lunety i lornetki? Czy jest ona zaawansowana?*

Markowe lornetki i lunety charakteryzują się zaawansowaną konstrukcją optyczną. Wśród podstawowych "podzespołów" urządzeń tego typu należy wskazać:

• obiektyw - mający za zadanie utworzenie obrazu obserwowanego przedmiotu;
• pryzmaty - mające na celu odwrócenie obrazu utworzonego przez obiektyw;
• okular - umożliwiający obserwację silnie powiększonego obrazu, utworzonego przez obiektyw.

W nowoczesnych lornetkach i lunetach stosuje się soczewki asferyczne, soczewki ze szkła optycznego o bardzo niskiej dyspersji, a nawet soczewki wykonane z monokryształów fluorytu. Na ich powierzchnie napyla się wiele warstw powłok antyodblaskowych, a na ścianki pryzmatów powłoki z aluminium, srebra lub substancji dielektrycznych. Dodatkowo zewnętrzne powierzchnie soczewek okularów i obiektywów pokrywa się powłokami hydrofobowymi, ułatwiającymi zachowanie szkła w czystości.

Aby zwiększyć wytrzymałość konstrukcji na nadziałanie warunków atmosferycznych oraz uszkodzeń mechanicznych, szkielet wykonywany jest jako odlew z metali lekkich (aluminium lub magnez). Natomiast wnętrza lunet i lornetek są hermetycznie wypełnione gazem obojętnym, dzięki czemu nie grozi im zaparowanie czy rozwój grzyba i pleśni. Dobra, markowa lornetka to gwarancja niezawodnego działania przez wiele lat, niezależnie od warunków.

WP: * Czym różni się lornetka z rynku za 50 zł, a sprzęt wart 3 tys. zł?*

Różni się wszystkim. Lornetkę za 50 zł można bez przesady nazwać produktem "lornetkopodobnym", gdyż zbudowana jest bardzo często z materiałów niespełniających jakichkolwiek standardów jakości czy atestów dotyczących, np. braku substancji rakotwórczych czy uczulających. Ponadto, urządzenia tego typu charakteryzują się niestarannym montażem, co przekłada się na generowanie nieostrych, niskokontrastowych obrazów, szybko prowadzących do zmęczenia oczu, łzawienia lub nawet zawrotów głowy. Komfort obserwacji dodatkowo pogarsza bardzo niska transmisja światła, powodująca, że obraz jest ciemny, z silnie zaburzonymi kolorami. Jako ciekawostkę, polecam lekturę testu jednej z najgorszych lornetek, jaką miałem nieprzyjemność używać http://www.optyczne.pl/17.1- Testlornetkekpodsumowanie-ChochlaStalowa50x50Lornetkaekstremalna.html.

Lornetka za 3000 zł to nie tylko bardzo precyzyjny przyrząd optyczny, dający świetnej jakości obraz, ale też małe dzieło mechaniki precyzyjnej, które przyjemnie wziąć do ręki. Markowe lornetki - podobnie jak klasyczne zegarki i samochody - dają dużo więcej radości niż wynika z "suchych" parametrów technicznych. Tę klasę, łączącą najwyższą jakość optyki, radość z obserwacji i odrobinę luksusu można osiągnąć już za około 1700 zł (Nikon 8x30 E II).

WP: * Czy lornetka może działać jak noktowizor?*

Nie. Klasyczna lornetka czy luneta nie jest w stanie "wyprodukować" światła, a więc nie może działać jak "wzmacniacz obrazu", czyli noktowizor. Natomiast lornetki i lunety z odpowiednio dużą średnicą źrenicy wyjściowej (np. lornetki klasy 7x50, 10x70, luneta 65mm z powiększeniem 10x itp.) są w stanie dać bardzo jasny obraz, umożliwiając obserwację w trudnych warunkach oświetleniowych, np. w ciemnym lesie, po zmroku czy podczas nocy.

WP: * Czy tego typu sprzęt jest wykorzystywany w wojsku?*

Zastosowania militarne to jedna z podstawowych dziedzin użycia lornetek. Każda bez wyjątku armia, lądowa czy marynarka wojenna używa lornetek na różnych poziomach - od dowództwa, aż po wykorzystanie podczas działań operacyjnych. Lornetki wykorzystywane w armii różnią się jednak od tych dostępnych w sklepach. Często mają wbudowaną skalę do oceny odległości, posiadają bardzo wysoką klasę wytrzymałości mechanicznej, wodo- i pyłoszczelności. Lunet - przynajmniej takich, jak w ornitologii - nie używa się. Natomiast w takich dziedzinach jak artyleria czy marynarka wojenna zastosowanie mają dalmierze optyczne, celowniki i lornety nożycowe.