Wrzody - powodują potworny ból

Dawid, agent nieruchomości z Płocka, trafił do szpitala niedługo po 30. urodzinach. - Przez kilka dni czułem tępy ból brzucha, ale myślałem, że jakoś to przechodzę. Jednak pewnej nocy atak był strasznie silny. Zwijałem się w łóżku i wymiotowałem żółcią. W końcu przerażona narzeczona wezwała pogotowie - opisuje. - Po wykonaniu gastroskopii zdiagnozowano u mnie wrzody żołądka. Skąd się wzięły? Lekarz stwierdził, że może być to efekt stresów i niezdrowego żywienia, bo lubię korzystać z fast-foodów - dodaje Dawid.

Także Bartek 32-letni architekt z Wrocławia wiąże swoje kłopoty zdrowotne ze stresującym trybem życia. - Ostatnie miesiące miałem strasznie nerwowe. Do tego doszło zamiłowanie do kawy i wypalanie przynajmniej paczki papierosów dziennie. W końcu okazało się, że mam wrzody - tłumaczy młody mężczyzna. Lekarz zalecił mu lekkostrawną dietę i rezygnację z używek, przede wszystkim wyrobów tytoniowych. - Powoli staram się ograniczać papierosy, ale nie jest to łatwe. Na szczęście wrzody przestały mi dokuczać. Może się ich pozbyłem? - zastanawia się Bartek.

Wiele owrzodzeń rzeczywiście ulega wygojeniu w ciągu roku, często bez żadnego leczenia, a nawet rozpoznania, ponieważ przebiega bezobjawowo. Jednak nie można ich lekceważyć, ponieważ mogą stać się przyczyną poważnych, nawet zagrażających życiu powikłań.

Wrzody żołądka trzykrotnie częściej atakują mężczyzn niż kobiety, zwykle osoby w wieku 50-60 lat, choć ostatnio notuje się coraz więcej chorych w młodym wieku, nawet nastolatków.

Kiedyś uważało się, że problem mogą powodować niewłaściwe nawyki żywieniowe (tłuste potrawy czy nadmiar ostrych przypraw) oraz nadużywanie alkoholu. Dziś wiemy, że nie ma to prawdopodobnie bezpośredniego wpływu na powstawanie choroby, ale na pewno może nasilać dolegliwości.

Najbardziej "inwazyjnym" nałogiem są bez wątpienia papierosy - składniki dymu tytoniowego negatywnie działają na pracę żołądka, dlatego palacze częściej skarżą się na wrzody, które są w dodatku bardziej uciążliwe.

Głównym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi schorzenia są jednak bakterie Helicobacter pylori (wywołują siedem na dziesięć przypadków choroby wrzodowej żołądka). Do zakażenia tymi drobnoustrojami, żyjącymi na powierzchni błony śluzowej, dochodzi zazwyczaj w dzieciństwie. Szacuje się, że zainfekowanych jest blisko 70 proc. Polaków, na szczęście nie u wszystkich dochodzi do owrzodzeń. Sprawcą kłopotów bywa również kwas solny, który wchodzi w skład soków żołądkowych. Zwykle odgrywa pozytywną rolę - pomaga trawić białka i tłuszcze oraz niszczyć bakterie, ale gdy jest go za dużo może uszkadzać błonę śluzową i wywoływać wrzody. Do ich powstawania przyczyniają się również czynniki genetyczne. Ze statystyk wynika, że na chorobę są najbardziej narażone osoby z grupą krwi "0" (najmniej odporne na ataki bakterii Helicobacter pylori).

Jak rozpoznać wrzody? Zadanie nie jest proste, ponieważ u każdego mogą pojawiać się trochę inne dolegliwości. Niektórzy skarżą się na pieczenie w żołądku lub uczucie ssania, najczęściej pojawiające się przy "pustym brzuchu". Inni mają po jedzeniu mdłości, wzdęcia, a także narzekają na ciągły głód. Powszechną dolegliwością jest dokuczliwy, tępy ból brzucha, który potrafi utrzymywać się przez wiele dni. Często pojawia się w nocy, budząc chorego ze snu.

Symptomem choroby bywa ostry krwotok pod postacią wymiotów (świeżą czerwoną krwią lub wydzieliną przypominającą fusy z kawy) albo krwawego, smolistego stolca.

Wrzodów na pewno nie należy lekceważyć, ponieważ niekiedy stają się przyczyną poważnych problemów, np. uszkadzając naczynia krwionośne prowadzą do niedokrwistości z powodu niedoboru żelaza.

Zdarzają się też przypadki, że wrzód przebija ścianę żołądka, a treść pokarmowa przelewa się do jamy brzusznej. Pierwszym objawem tzw. perforacji jest nagły, ostry ból brzucha. Taka sytuacja wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej, ponieważ wywołuje zapalenie otrzewnej, stanowiące zagrożenie dla życia.

W przypadku powtarzających się dolegliwości warto odwiedzić lekarza, który może skierować nas na niezbyt przyjemne badanie, czyli gastroskopię. To najskuteczniejszy sposób na zdiagnozowanie wrzodu. Polega na wprowadzeniu do przewodu pokarmowego (na szczęście w znieczuleniu) wąskiej rurki zakończonej kamerą. W trakcie takiej "penetracji" można pobrać wycinki i dokładnie obejrzeć stan rozwoju choroby.

W leczeniu wrzodów żołądka dobre rezultaty przynosi terapia farmakologiczna. Często stosuje się leki przeciw nadkwasocie, które zmniejszają kwaśność soku żołądkowego, a w efekcie także ból i stan zapalny oraz ułatwiają gojenie. Dolegliwości związane z wrzodami pomoże zminimalizować zmiana stylu życia. Na pewno należy zrezygnować z palenia papierosów i ograniczyć spożywanie alkoholu, który może podrażniać błonę śluzową żołądka. Ostrożnie trzeba też raczyć się kawą, pobudzającą wydzielanie kwasu.

W naszym jadłospisie nie powinno zabraknąć delikatnych twarogów, produktów mlecznych, jajek, ryb morskich, chudego mięsa i warzyw strączkowych (świeżych). Wrzodowe objawy może nasilać natomiast czekolada, wywary z tłustych mięs, sery żółte, musztardy i ostre przyprawy (pieprz, papryka czy gałka muszkatołowa)
.

Ważne są także regularne ćwiczenia fizyczne, odpowiednio długi sen i wypoczynek. Specjaliści zalecają także medytację, ćwiczenia głębokiego oddychania oraz podobne techniki relaksacyjne.

Rafał Natorski/ PFi, facet.wp.pl