Wystarczą trzy transakcje karta, by ustalić naszą tożsamość

Pokaż mi swój koszyk (sklepowy), a powiem ci, kim jesteś - tak w skrócie można podsumować wyniki badań międzynarodowego zespołu naukowców. Okazuje się, że zakupy to doskonały sposób, by sprecyzować naszą tożsamość.

Co więcej, wystarczą zaledwie trzy-czery transakcje dokonane za pomocą karty płatniczej, by ustalić dane całkowicie anonimowej osoby - wystarczy przeanalizować informacje o lokalizacji danego sklepu. Jeśli dodatkowo wziąć pod uwagę również kwotę transakcji, wyłoni nam się pełny obraz postaci.

Nawet tak niewinne czynności, jak zakupy produktów spożywczych, odzieżowych czy wizyta u fryzjera, pozwalają ustalić naszą tożsamość - do takich wniosków można dojść na podstawie wyników badań zespołu uczonych pod kierownictwem Yves-Alexandre'a de Montjoye'a z Massachusets Institute of Technology opublikowanych w styczniowym numerze czasopisma "Science". Naukowcy przeanalizowali transakcje dokonane przez ponad milion osób w stu tysiącach sklepów na przestrzeni trzech miesięcy. Dane pochodziły z nieujawnionego przez autorów badań kraju rozwiniętego i zostały im dostarczone przez bank obsługujący karty płatnicze używane przez klientów.

Mimo że informacje dostarczone przez bank nie zawierały danych osobowych i teleadresowych poszczególnych osób, w 90 procentach przypadków poszczególnego klienta można wyodrębnić już na podstawie czterech dokonanych transakcji - kluczem są dane lokalizacji danego sklepu czy punktu usługowego, które tworzą swoistą "mapę" poruszania się badanego. Gdy uczeni dodatkowo wzięli pod uwagę kwoty, na jakie dokonywano zakupów, do wyodrębnienia klienta wystarczała analiza zaledwie trzech transakcji - tym samym prawdopodobieństwo identyfikacji rosło o 22 procent w porównaniu do analizy samych miejsc, w których dokonywano zakupów.

Co sprawia, że zaledwie kilka zakupów pozwala wyodrębnić na ich podstawie poszczególną jednostkę? Mimo że wszyscy chodzimy do tych samych sklepów, odwiedzamy te same kawiarnie, kina czy punkty usługowe, każdy z nas ma unikalny "zestaw" indywidualnych przyzwyczajeń i upodobań. Przykładowo pani Kowalska codziennie przed pracą wpada na kawę do sieciówki na ulicy X, po pracy, w określonych i powtarzalnych godzinach, robi zakupy w supermarkecie Y, by wieczorem wpaść do klubu fitness Z (wszędzie płaci kartą). To wystarczy, by odróżnić ją od pani Nowak, która również odwiedza wymienione obiekty, ale robi to np. w innych godzinach, a zamiast kawy zamawia sałatkę.

Co ciekawe, nie wszystkich można zidentyfikować równie łatwo - prościej ustala się tożsamość kobiet niż mężczyzn oraz ludzi bardziej zamożnych. W przypadku tych ostatnich naukowcy przypuszczają, że łatwiejsza identyfikacja wynika z bardziej regularnych i uporządkowanych zachowań konsumpcyjnych.

Jak podkreśla szef zespołu Yves-Alexandre de Montjoye, takie rezultaty badań mają dość jasny przekaz: musimy na nowo przemyśleć i opracować system ochrony danych - szczególnie, jeżeli dodamy jeszcze informacje, które można uzyskać o na podstawie naszych płatności w internecie.