Prawdopodobnie najsłynniejszym więzieniem na świecie jest Alcatraz, położony na wyspie niedaleko San Francisco. W 1934 roku otwarto tam więzienie o zaostrzonym rygorze, utworzone z dawnej fortecy i więzienia wojskowego, istniejącego tam od 1859 roku (budowę rozpoczęto w 1853 r.). Alcatraz zamknięto – ze względu na bardzo wysokie koszty utrzymania – w 1963 roku.

Wysokie koszty nie były zresztą jedynym powodem likwidacji więzienia, drugim i kto wie, błędy architektoniczne i budowlane, które... ułatwiały ucieczki. To znaczy ułatwiały wydostanie się z celi i ewentualne sforsowanie murów, ale wtedy do przebycia pozostawała jeszcze Zatoka San Fracisco i walka z potężnym prądem zatokowym, który w razie odpływu nie dawał pływakom najmniejszych szans, a do brzegu było ponad 2 kilometry. Wody w Zatoce San Fransisco są przy tym piekielnie zimne – mają ledwo 10 st. C (50 st. F). Tę pozorną łatwość prób ucieczek niwelował przy tym wyjątkowo ostry system nadzoru. Trzecim był potężne trzęsienie ziemi, które częściowo zniszczyło więzienie, a usunięcie szkód wymagałoby wydatków rzędu 3-5 mln dolarów.

Było to rzeczywiście ciężkie więzienie, bowiem na trzech więźniów przypadał jeden strażnik (co wyjaśnia wysokie koszty utrzymania); przez dwadzieścia dziewięć lat osadzono w nim 1535 kryminalistów.

Każdy więzień miał do dyspozycji „apartament” o wymiarach ok. 1,5 m x 2,7 m (5 stóp szerokości i 9 stóp długości), zatem bardziej przypominał on klatkę dla szczurów niż celę więzienną. Reżimy nadzoru były wyśrubowane – strażnicy 24 godziny na dobę patrolowali całe więzienie, wyspa była otoczona całym systemem wież strażniczych stojących w strategicznych miejscach kamiennych murów.

Krążą legendy, że więzienie Alcatraz zostało stworzone specjalnie pod Al Capone’a, który był jego jednym z pierwszych więźniów. Świadczyć mógłby o tym jego niski numer – 85. Król przemycanego w czasach prohibicji alkoholu w Alcatraz pełnił zaszczytną funkcję czyściciela toalet. Jako, że osądzono go za przestępstwa podatkowe, to wyszedł po 5 latach – jednak nie odgrywał już na wolności takiej roli, jak przed wyrokiem. Przede wszystkim z racji tego, że w USA zniesiono w trakcie jego odsiadki prohibicję, ale sądzić należy, że dołożyła się do tego i pełniona w więzieniu wielce zaszczytna funkcja.

Zobacz również Polacy w Afganistanie - misja śmierci** **Krav Maga - izraelski system walki** **Żelazne morskie potwory** **Czynnik strachu. Czołgi, które niszczyły i zabijały** **Śmierć w puszce, czy koszmar podwodnych okrętów

Oficjalnie było to więzienie, z którego nie można uciec, jednak przez niecałych 30 lat jego funkcjonowania odnotowano 14 prób ucieczek, w których desperackie próby wydostanie się z wyspy podjęło 36 więźniów – w tym dwóch próbowało uciec dwa razy. Sześciu zbiegów zastrzelono, dwóch utonęło, pięciu uznano za zaginionych, resztę zaś wyłapano. Najsłynniejszą była próba ucieczki trzech więźniów – braci Johna i Clarence’a Anglinów oraz Franka Morrisa.

Więźniowie nie tylko zdołali zniknąć z cel (były pojedyncze), ale wydostać się za mury. Istnieje przekonanie, że utonęli w trakcie próby dopłynięcia do stałego lądu. Niemniej dwaj autorzy programu „Pogromcy mitów” (MythBusters), prezentowanego na Discovery Channel – Adam Savage i Jamie Hyneman – udowodnili, że możliwe jest i wykonanie w warunkach Alcatraz sprzętu ucieczkowego – pontonu z płaszczy przeciwdeszczowych., Jednak fakt, że od czasów ucieczki nie ma żadnych wieści o trzech uciekinierach zdaje się przemawiać za tym, że jednak nie udało im się dopłynąć do brzegu – w Zatoce San Francisco płynie potężny prąd, z którym podczas odpływu nie sposób walczyć. O ucieczkach z Alcatraz krąży wiele legend, wiele o nim napisano książek i nakręcono filmów – najsłynniejszym jest z pewnością „Ucieczka z Alcatraz” (1979) z Clintem Eastwoodem w roli głównej – Franka Morrisa.

Życie w Alcatraz nie należało do przyjemności – więźniom zapewniano jedynie dach nad głową, jedzenie, ubranie i opiekę medyczną. Na resztę trzeba było zasłużyć. Nie było więc w Alcatraz wizyt, korespondencji i dostępu do więziennej biblioteki. Nawet na pracę – chyba, że tak, jak w przypadku Al Capone’a – była to praca karna też trzeba było zarobić dobrym sprawowaniem.

Alcatraz z pewnością nie było najcięższym więzieniem, w którym panowały najgorsze z możliwych warunki, ale z pewnością było jednym z najsłynniejszych – o ile nie najsłynniejszym.

Chrabja

Zobacz również Polacy w Afganistanie - misja śmierci** **Bałtyk: ulubiony cmentarz boga mórz - Neptuna** **Żelazne morskie potwory** **Czynnik strachu. Czołgi, które niszczyły i zabijały** **Śmierć w puszce, czy koszmar podwodnych okrętów