Pierwsza Pancerna

Pierwsza Pancerna

Pierwsza Dywizja Pancerna dowodzona przez generała Stanisława Maczka, jest jedną z najsłynniejszych czy wręcz legendarnych polskich jednostek. Przez lata PRL-u zapomniana przez oficjalną historię, żyła w opowieściach tych którzy przeszli jej szlak bojowy i cudem powrócili do kraju.

Dywizja wsławiła się walkami w Normandii, Holandii.

Trzon dywizji stanowiła kadra wywodząca się z 10 brygady kawalerii (pancerno-motorowej). Jednostka ta, był chyba jedynym zmechanizowanym oddziałem WP który z sukcesami bił wroga w 1939 roku, nie skapitulował wycofując się na Węgry.

Formowanie polskiej 1 dywizji pancernej, rozpoczęto w 1942 roku w Szkocji. Początkowo dywizja miała zabezpieczać dwustukilometrowy odcinek wybrzeża, przed ewentualną inwazją Niemców. Pododdziały 1 pancernej, przechodziły intensywne szkolenie i zgrywanie pododdziałów.

Chrzest bojowy nadszedł dopiero w 1944 roku, podczas bitwy o Normandie. Polską jednostkę przerzucono na kontynent pod koniec lipca. Alianci od prawie dwóch miesięcy, toczyli ciężkie walki w trudnym Normandzkim terenie, pełnym wąskich dróg i wysokich żywopłotów.

8 sierpnia dywizja weszła do walki w składzie 1 armii Kanadyjskiej, która wraz z armią brytyjską i dwiema armiami amerykańskimi, starała się otoczyć siły niemieckie. Walki, które w zamierzeniu miały być krótkie, przekształciły się w ciężką wielodniową bitwę. Niemieckie umocnienia były rozbudowane i odporne na ostrzał i bombardowanie.

W końcu zamknięto kocioł w pobliżu miejscowości Falaise, skąd Niemcy mogli uciekać tylko jedną drogą. Polska dywizja pancerna zajęła wzgórze Montormel nazwane „Maczuga” z którego ostrzeliwano cofających się Niemców ogniem bezpośrednim.

Dwa pułki: 24. Ułanów i 10. Dragonów, od 19 do 21 sierpnia odpierały zacięte kontrataki nieprzyjaciela, który za wszelką cenę chciał wyrwać się z pułapki. Mimo panowania aliantów w powietrzu, Niemcy wyprowadzali kolejne kontrataki, używając czołgów i artylerii.

Polacy na „Maczudze „mieli duże kłopoty z zaopatrzeniem. Straty były wysokie, dziennie dywizja traciła około stu żołnierzy”. Na odsiecz Polakom przyszłą 4 Kandayjska dywizja pancerna. Niemieckie ataki straciły impet, a duża część jednostek wroga nie zdołała się wydostać z okrążenia.

Marszałek Montgomery powiedział: „Niemcy byli jakby w butelce, a polska dywizja była korkiem, którym ich w niej zamknęliśmy”.

Po pokonaniu sił Niemieckich w Normandii, Alianci ruszyli w pościg za wrogiem. 1 Dywizja - 6 września wkroczyła na teren Belgii. Przy ciężkich walkach opanowano miasta: Ypres, Tielt i Ruysselede. Do zajęcia tego ostatniego generał Maczek skierował znaczne siły swojej dywizji.

Pierwszej rozkazano zdobyć przeprawy na kanale Gandawskim. Podczas przeprawy, forsujące kanał bataliony poniosły ciężkie straty od ognia artylerii i czołgów. Dywizje skierowano do walk w mieście. Gandawa padła dopiero 17 września 1944 roku. Jednak jednym z największych sukcesów 1 dywizji było zdobycie holenderskiego miasta Breda.

Bardzo stare i pełne zabytków miasto, zostało zajęte po dwudniowych walkach, w których ludność cywilna nie poniosła strat, a zabudowania nie zostały zniszczone. Wdzięczne władze miasta nadały wszystkim żołnierzom dywizji honorowe obywatelstwo.

Wiele lat później, w Bredzie na cmentarzu wojskowym, obok swoich żołnierzy pochowany został generał Maczek. Do dziś w mieście stoi niemiecki czołg „Pantera” zdobyty przez naszych pancerniaków.

3 listopada, 1 dywizja rozpoczęła natarcie na Moerdijk. Do 9 listopada atakując jedyną drogą na płaskim terenie, Polacy niszczyli kolejne przeszkody i punkty oporu. W skutek dużych strat i zmęczenia, dywizja przeszła do obrony nad rzeką Mozą. Do wiosny 1945 roku, prowadzono jedynie wypady rozpoznawcze. Uzupełniano stany i szkolono nowych żołnierzy.

8 kwietnia dywizja przekroczyła granice Niemiecką. Razem z 3 Kanadyjską dywizją piechoty oraz 4 dywizją pancerną, Polska jednostka skierowała się w stronę bazy marynarki wojennej w Wilhelmshaven. Natarcie posuwało się wolno, w trudnym terenie kanałów i zalewów przy silnym oporze nieprzyjaciela.

Baza Kriegsmarine, skapitulowała 5 maja 1945 roku. Generałowi Maczkowi i jego oficerom poddało się dziesięć dywizji piechoty. W Wilhelmshaven, odnaleziono Polskiego orła którego Niemcy zabrali z Gdyni w 1939 roku, jako trofeum.

1 dywizja pancerna, przez dwa lata pełniła zadania okupacyjne w północno zachodnich Niemczech. W 1947 roku dywizję przerzucono do Anglii i zdemobilizowano. W walkach 1 Dywizja Pancerna wzięła do niewoli ok. 50 000 żołnierzy, zniszczyła 320 pojazdów pancernych, 310 dział przeciwpancernych. Straty własne wyniosły ok. 5000 żołnierzy oraz 350 czołgów i transporterów opancerzonych.

Ci z weteranów, którzy postanowili wrócić do Polski, w większości dostawali się w szpony UB albo nigdy nie przyznawali się do swojej wojennej przeszłości. Dowódca dywizji generał Maczek pozbawiony został obywatelstwa polskiego, i obiecał że już nigdy nie wróci do kraju. Musiał pracować jako barman w jednym z angielskich hoteli. Do końca życia cieszył się wielkim szacunkiem sojuszników. Odznaczono go Distinguished Service Order i Orderem Łaźni. Zmarł w 1994 roku w Edynburgu.

Piotr Langenfeld

Źródło artykułu: WP Facet

Wybrane dla Ciebie

Funkcjonalne smartwatche do 500 zł. Zdziwisz się, co potrafią
Funkcjonalne smartwatche do 500 zł. Zdziwisz się, co potrafią
Jedyna rzecz, którą musi mieć w szafie każdy facet. Przyda się teraz i wiosną
Jedyna rzecz, którą musi mieć w szafie każdy facet. Przyda się teraz i wiosną
Najpopularniejsze słuchawki z redukcją szumów za mniej niż 300 zł
Najpopularniejsze słuchawki z redukcją szumów za mniej niż 300 zł
Jaka kurtka na stok? Kurzajewski nie mógł wybrać lepiej. Ten model jeszcze długo mu posłuży
Jaka kurtka na stok? Kurzajewski nie mógł wybrać lepiej. Ten model jeszcze długo mu posłuży
Najtańsze soundbary z subwooferem. Co kupisz za mniej niż 600 zł?
Najtańsze soundbary z subwooferem. Co kupisz za mniej niż 600 zł?
Jędrzejak zna skuteczny sposób na mrozy. Wydasz na niego zaskakująco mało
Jędrzejak zna skuteczny sposób na mrozy. Wydasz na niego zaskakująco mało
Popularne projektory laserowe do 5 tys. zł. Dlaczego warto je wybrać?
Popularne projektory laserowe do 5 tys. zł. Dlaczego warto je wybrać?
System multimedialny w starym samochodzie. Jak to zrobić?
System multimedialny w starym samochodzie. Jak to zrobić?
Wybieramy kapcie męskie: śmieszne, ciepłe, a może skórzane?
Wybieramy kapcie męskie: śmieszne, ciepłe, a może skórzane?
Ciepła i praktyczna kurtka narciarska męska. Jaką wybrać, aby posłużyła ci przez lata?
Ciepła i praktyczna kurtka narciarska męska. Jaką wybrać, aby posłużyła ci przez lata?
Kultowe trapery kupisz za grosze. Podobne nosi Maciej Musiał
Kultowe trapery kupisz za grosze. Podobne nosi Maciej Musiał
Swetry i bluzy męskie. Przegląd najmodniejszych modeli na zimę
Swetry i bluzy męskie. Przegląd najmodniejszych modeli na zimę